Stop στις Εκρήξεις
Όσο παράλογο και αν ακούγεται, στις μέρες μας συνεχίζονται με αμείωτη ένταση οι εκρήξεις στις Ελληνικές θάλασσες.
Αντί να προβάλλουμε τις θάλασσες μας για τη μοναδική περιβαλλοντική τους σημασία και τα σπάνια και προστατευόμενα είδη που ζουν σε αυτές, συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε ως πεδία ανεξέλεγκτων βολών. Οι μικρές εκρήξεις γίνονται από «αλιείς» που παράνομα χρησιμοποιούν δυναμίτες για μια εύκολη ψαριά, προκαλώντας κατ’ αυτό τον τρόπο καταστροφές στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τα ιχθυαποθέματα.
Το σημαντικό όμως πρόβλημα αποτελεί η συνεχιζόμενη ανεξέλεγκτη χρήση πραγματικών πυρών από τις ένοπλες δυνάμεις, σε κατοικημένα νησιά, ακατοίκητες νησίδες, αλλά και στο ανοιχτό πέλαγος. Στο ανοιχτό πέλαγος οι βολές δεν γίνονται μόνο από τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, αλλά και από αυτές της Τουρκίας και του Ν.Α.Τ.Ο. αφού σε απόσταση μόλις 6 μιλίων από την ακτή των νησιών τα ύδατα θεωρούνται διεθνή.
Αποτέλεσμα είναι η δραματική επιβάρυνση των θαλασσίων οικοσυστημάτων, καθώς σκοτώνονται εκατομμύρια ζωντανοί οργανισμοί, προκαλείται τεράστια υποβρύχια ηχορύπανση (με σοβαρές επιπτώσεις στα θαλάσσια θηλαστικά), ενώ παράλληλα απελευθερώνονται τοξικές ουσίες στο περιβάλλον.
Για να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, ένα παράδειγμα είναι η επίσημη παραδοχή του Γ.Ε.Ν. το 2003, για τη χρήση 20.000 βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου, σε ασκήσεις στο Αιγαίο. Τα βλήματα αυτά ήταν δωρεά του αμερικάνικου στρατού, τα οποία σύμφωνα με δήλωση του Γ.Ε.Ν. τα χρησιμοποίησαν αγνοώντας την τεράστια επικινδυνότητα του υλικού
Παρέμβαση του Αρχιπελάγους για την κατάργηση των ανεξέλεγκτων στρατιωτικών ασκήσεων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές
Μέλη του Αρχιπελάγους, προσεγγίζοντας τη βραχονησίδα Άνυδρο, την ημέρα της προγραμματισμένης άσκησης
Έπειτα από παρέμβαση του Αρχιπελάγους, το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, στα τέλη Οκτωβρίου 2005 πήρε για πρώτη φορά απόφαση να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε να σταματήσουν να υλοποιούνται ασκήσεις βολής με πραγματικά πυρά σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Η απόφαση αυτή ήταν αποτέλεσμα της δράσης του Αρχιπελάγους στα τέλη Σεπτεμβρίου 2005, για την ακύρωση προγραμματισμένης άσκησης βολής στις προστατευόμενες βραχονησίδες Άνυδρο και Πετροκάραβο (βόρεια της Πάτμου).
Οι βραχονησίδες αυτές αποτελούν μέρος του Μόνιμου Καταφυγίου Αγριας Ζωής, Συμπλέγματος Νησίδων Αρκιών-Πάτμου το οποίο δημιουργήθηκε έπειτα από έρευνα και ενέργειες της περιβαλλοντικής οργάνωσης Αρχιπέλαγος Αιγαίου .
Στηρίζουν πληθυσμούς από προστατευόμενα είδη προτεραιότητας όπως η Μεσογειακή Φώκια και ο Μαυροπετρίτης, καθώς και ο Αιγαιόγλαρος, ο Μύχος, ο Αρτέμης, ο Κορμοράνος και πολλά άλλα. Το Ανυδρο και το Πετροκάραβο, αποτελούν τόπο σημαντικό αναπαραγωγής για τα είδη αυτά.
Το Αρχιπέλαγος ενημέρωσε τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές της χώρας για το παράνομο της συγκεκριμένης άσκησης, ενώ παράλληλα υλοποίησε και τη φύλαξη των συγκεκριμένων βραχονησίδων, με 2 σκάφη και τη συμμετοχή πολλών μελών της οργάνωσης και κατοίκων της περιοχής (παρόλες τις δύσκολες καιρικές συνθήκες). Σημαντική ήταν και η άμεση κινητοποίηση μεγάλου αριθμού επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων από πολλές χώρες του κόσμου.
Το θέμα της προγραμματισμένης στρατιωτικής άσκησης με πραγματικά πυρά στις προστατευόμενες βραχονησίδες, έφτασε και στην Ελληνική βουλή στα τέλη του Οκτωβρίου. Σύμφωνα με διαταγή του ΓΕΕΘΑ, απαγορεύτηκε η διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων και η εκτέλεση πυρών στις βραχονησίδες Άνυδρο και Πετροκάραβο.
Το Ανυδρο και το Πετροκάραβο χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερο φυσικό πλούτο, τόσο στο θαλάσσιο όσο και στο χερσαίο περιβάλλον. Κάθε καλοκαίρι-φθινόπωρο, εκατοντάδες Μαυροπετρίτες αναπαράγονται στις νησίδες αυτές.
Επίσης, το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης δήλωσε την ελλειπή του ενημέρωση σε θέματα σχετικά με την περιβαλλοντική σημασία των περιοχών όπου υλοποιούνται οι στρατιωτικές ασκήσεις. Για να αποκτήσει τη σχετική γνώση και να διασφαλιστεί το φυσικό περιβάλλον, ώστε να μη επηρεάζονται τα οικοσυστήματα από τη διεξαγωγή ασκήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων, το ΥΠΕΘΑ μέσω του ΓΕΕΘΑ προέβη σε αποκατάσταση συνδέσμου με το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης, και εξέδωσε σχετική «Διαταγή Διαρκούς Ισχύος» προς τα Γενικά Επιτελεία και τους Μείζονες Επιχειρησιακούς Σχηματισμούς των Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε στο εξής οι διεξαγόμενες ασκήσεις να σχεδιάζονται με βάση τα λεπτομερή στοιχεία και τη συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Αυτή η παρέμβαση του Αρχιπελάγους, είχε ως αποτέλεσμα να ακυρωθεί η συγκεκριμένη άσκηση, αλλά και να ανοίξει το μεγάλο θέμα των ανεξέλεγκτων βολών και εκρήξεων στο Αιγαίο, από τις ένοπλες δυνάμεις (της Ελλάδας, της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ). Το Αρχιπέλαγος συγκεντρώνει τα τελευταία χρόνια, στοιχεία για δεκάδες ασκήσεις με πραγματικά πυρά που υλοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στο Αιγαίο. Για την επίλυση των σημαντικών προβλημάτων που προκαλούνται από τη χρήση πραγματικών πυρών σε βιότοπους, αλλά και κοντά σε κατοικημένες περιοχές, παράλληλα με τη δράση του Αρχιπελάγους, προσβλέπουμε ότι οι φορείς πολιτών, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση, θα συνειδητοποιήσουν τη σημαντικότητα του προβλήματος, και θα συμμετέχουν ενεργά στη λύση του.
