Η απάτη του πολέμου
Του Βαγγέλη Αλεξίου, μαθητή της Γ’ Γυμνασίου
Το φαινόμενο του πολέμου κυριαρχεί στην ανθρώπινη ιστορία, και συνεχίζει να τη
σημαδεύει έντονα και στους σύγχρονους καιρούς. Στο πολύ μακρινό παρελθόν, ο
πόλεμος ήταν απλώς ανάγκη και μέσο για να καταφέρει ο άνθρωπος να επιβιώσει. Στη
συνέχεια όμως ο άνθρωπος «προόδευσε» και, όπως άλλαξαν οι συνθήκες ζωής του,
άλλαξαν και οι αιτίες των πολέμων του. Οι πόλεμοι όμως δεν άλλαξαν καθόλου και
πάντα προκαλούν τον όλεθρο και τη συμφορά.
Όπως και σήμερα, έτσι και στην αρχαιότητα οι άνθρωποι είχαν διαπιστώσει τις
φοβερές συνέπειες του πολέμου, μα οι πόλεμοι εξακολουθούσαν και εξακολουθούν να
γίνονται. Φταίει ίσως η δίψα για δύναμη, που κατευθύνει τόσο τους ηγεμόνες όσο
και τους λαούς. Αβάσταχτες είναι οι πικρές εμπειρίες, αβάσταχτα οι θρήνοι για
τις ανεπανόρθωτες, καταστροφές που προκαλεί ο πόλεμος στον άνθρωπο. Αλλά ο
άνθρωπος είναι πάλι αυτός που προκαλεί τον πόλεμο. Από την άλλη, ο άνθρωπος με
πάθος υμνεί την ειρήνη – σήμερα μάλιστα περισσότερο από άλλοτε. Αλλά υπάρχουν
και κάποιοι άνθρωποι που συνειδητά μισούν την ειρήνη, που γι’ αυτούς η ειρήνη
είναι κάτι… κακό, όπως δικαιολογημένα για ένα ειρηνόφιλο άνθρωπο είναι κακό ο
πόλεμος. Δεν ξέρω πώς, αλλά συμβαίνει αυτοί οι κάποιοι πολεμοχαρείς να μην είναι
άνθρωποι συνηθισμένοι, απλοί, καθημερινοί. Συμβαίνει να είναι «προσωπικότητες»,
άνθρωποι που κατέχουν υψηλά πόστα και μπορούν με τις αποφάσεις τους να
επηρεάζουν ή και να καθορίζουν την τύχη των λαών και την εξέλιξη της ιστορίας.
Έχουν άλλα ιδανικά και άλλες αξίες και συχνά η ειρήνη δεν εξυπηρετεί την
υβριστική φιλοδοξία τους. Έτσι, με τη δύναμη και την εξουσία που διαθέτουν,
μπορούν και πιέζουν και εξαναγκάζουν, ώστε να προκληθεί ένας πόλεμος σε κάποιο
σημείο του πλανήτη μας. Αυτοί οι κάποιοι όμως ξέρουν να καλύπτουν τις
πραγματικές αιτίες του πολέμου και φροντίζουν να προβάλλουν άλλες, επιφανειακές
αιτίες και φαινομενικούς λόγους, καθώς και διάφορες αφορμές, που οι ίδιοι έχουν
περίτεχνα πλάσει.
Παρόλο λοιπόν που όλοι μας επιδιώκουμε την ειρήνη, είμαστε κάθε φορά
αναγκασμένοι να πέσουμε θύματα, να εξαπατηθούμε και να κάνουμε έναν πόλεμο,
νομίζοντας πως εμείς έπρεπε να τον αποφασίσουμε και τον αποφασίσαμε, για το
γνωστό λόγο: την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας και των ιδανικών μας. Ναι γι’
αυτά πολεμά κάθε λαός – και είναι δικαιολογημένος από την πλευρά του. Αλλά και ο
αντίπαλος λαός μήπως δεν πολεμά για τα ίδια; Ο ένας λαός νομίζει ότι
καταπατούνται τα δίκαια του από ένα άλλο λαό. Το ίδιο ακριβώς όμως νομίζει και ο
άλλος λαός από την πλευρά του, και έτσι δημιουργείται μια διαμάχη που συχνά
καταλήγει σε ένοπλη σύγκρουση. Στην πραγματικότητα δε φταίνε αυτοί που
συγκρούονται, αλλά κάποιος τρίτος, που τους εξαπάτησε και προκάλεσε τη
σύγκρουση. Αυτοί που πολεμούν είναι απλώς τα … θύματα!
Δεν φαίνεται πάντως να προκαλούνται με αυτό τον τρόπο οι πόλεμοι. Δεν φαίνεται
γιατί υπάρχει πρωτύτερα η απάτη και τελικά η κοινή γνώμη πείθεται από τις
εκάστοτε φαινομενικές αιτίες. Αλλά μπορεί οι άνθρωποι κάπως να υποψιάζονται και
τις βαθύτερες αιτίες, μα μπορεί και να τις αρνούνται να τις δεχτούν και να τις
πιστέψουν. Γιατί ακόμα μια φορά έρχεται να επέμβει και να δράσει ο «ιθύνων»”
όλων των κακών, η συμφεροντολογία εξιδανικευμένη. Σε τελευταία ανάλυση, αυτή η
θεοποιημένη συμφεροντολογία είναι η κύρια αιτία κάθε πολέμου, αλλά και η αιτία
όλων των μεγάλων προβλημάτων της εποχής μας, όπως είναι το οικολογικό πρόβλημα,
που κάθε μέρα παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, γιατί και σ’ αυτό απέναντι
το θέμα αρνούμαστε να ακολουθήσουμε εντιμότερη στάση.
Δυστυχώς, από τη μια βρίσκεται το διεστραμμένο συμφέρον και η αλαζονεία κάποιων
«μεγάλων» προσώπων, αλλά και από την άλλη, το ίδιο καθοριστικά, στέκει το
μικροπρεπές ατομικά συμφέρον του καθενός μας, που δεν μας αφήνει να
αντιμετωπίσουμε έντιμα και ευσυνείδητα αυτά τα πρόσωπα. Που δε μας αφήνει να
δούμε τα πράγματα λίγο καθαρότερα: Να δούμε ότι άδικα και ανόητα
αλληλοσκοτωνόμαστε, ότι άδικα και ανόητα καταστρέφουμε τη Ζωή και τον Κόσμο!
-Από το μαθητικό περιοδικό Προσωπική Ευθύνη των Γυμνασίων Λίμνης (1993-1996) και Μαντουδίου (1996-1998)
υπό το συντονισμό του φιλόλογου καθηγητή Δημήτρη Μπαρσάκη, στα πλαίσια
προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τεύχος 5. Μάρτιος 1994
