Οι χαοτικές συνθήκες που επικρατούν σε κράτος και αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες παρέχουν στα σκάφη της μέσης αλιείας (μηχανότρατες, γρι-γρι) την καλύτερη δυνατή κάλυψη για την παράνομη και καταστροφική αλιεία που συνεχίζεται αμείωτα στις ελληνικές θάλασσες.
Τα στοιχεία φανερώνουν μόνο ένα ελάχιστο τμήμα της εντατικής αλίευσης υπομεγεθών ψαριών καθώς οι έλεγχοι στην ελληνική επικράτεια είναι τουλάχιστον ανεπαρκείς. Τα αλιεύματα διακινούνται παράνομα ακόμα και έξω από τις ιχθυόσκαλες, στις αγορές της Βαρβακείου και του Πειραιά οι οποίες έχουν κατακλυστεί με τόνους υπομεγεθών ψαριών, ενώ παράλληλα γνωστά και ακριβά εστιατόρια προσφέρουν εδέσματα από απαγορευμένα είδη (γόνο, πετροσωλήνα, ψιλό ψάρι, αχινούς κλπ)
Πέρα από τους απαραίτητους ελέγχους, η ευθύνη του καταναλωτή στην επιλογή των ψαριών είναι πολύ σημαντική.
Η καταστροφική αλιεία ψαριών πριν φτάσουν σε στάδιο αναπαραγωγικής ωριμότητας ή ακόμα και κατά την περίοδο αναπαραγωγής συνεχίζεται ανεξέλεγκτα και προκαλεί δραματική μείωση και υποβάθμιση των ιχθυαποθεμάτων, τα οποία αναπόφευκτα οδηγούνται στην κατάρρευση. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα σκάφη μέσης αλιείας (μηχανότρατες και γρι-γρι). Τα σκάφη αυτά φέρουν ιπποδύναμη πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που ορίζεται στις σχετικές άδειες, έχουν τη δυνατότητα να αλιεύουν μέρα και νύχτα, ακόμα και υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες χρησιμοποιώντας υπερ-σύγχρονα εργαλεία (echo sounder, ραντάρ) και δίχτυα με ρομβοειδές σχήμα (αντί του προβλεπόμενου τετράγωνου), που κλείνουν όταν σύρονται εγκλωβίζοντας τεράστιες ποσότητες ψαριών ανεξάρτητως μεγέθους. Οι επιπτώσεις για την παράκτια αλιεία και τα οικοσυστήματα, που καταστρέφονται καθημερινά από τα συρόμενα αλιευτικά εργαλεία, είναι ιδιαίτερα σκληρές οδηγώντας μεγάλο τμήμα του πληθυσμού των νησιωτικών και παράκτιων κοινωνιών στον οικονομικό αφανισμό και την απόγνωση.
Σε διάστημα τεσσάρων μηνών – μόνο από το Τμήμα Αλιείας του Λιμεναρχείου Πειραιά – έχουν επιβεβαιωθεί παραβάσεις που αντιστοιχούν σε 6 τόνους παράνομων αλιευμάτων εκ των οποίων η συντριπτική τους πλειοψηφία (99{239f029635181d89655d9f5197ced0c7530b2a0cc9cbc7d1798f9f7c796b465f}) προέρχεται από σκάφη μέσης αλιείας (μηχανότρατες, γρι-γρι).
Οι κατασχέσεις παράνομων αλιευμάτων (από ορισμένους μόνο λιμενικούς που λειτουργούν ενσυνείδητα και με ιδιαίτερο ζήλο) αποτελούν το τελευταίο στάδιο μίας πολιτικής ελέγχων από την οποία απουσιάζει εντελώς ο παράγοντας πρόληψη.
Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ υπογραμμίζει την ανάγκη λήψης όλων των απαραίτητων μέτρων και τη χρήση των διαθέσιμων μέσων ελέγχου πριν τα ψάρια φτάσουν στην αγορά, οπότε πλέον είναι πολύ αργά. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα λιμεναρχεία έπρεπε να είχαν εξοπλιστεί από 1/7/2009 με τα παχύμετρα Ωμέγα gauss, τα οποία ελέγχουν το μέγεθος των ματιών στα αλιευτικά δίχτυα. Μέχρι σήμερα κανένα λιμεναρχείο στην Ελλάδα δεν έχει εξοπλιστεί με το συγκεκριμένο ελεγκτικό εργαλείο, με συνέπεια εδώ και 2 και πλέον χρόνια να μην μπορεί να υλοποιηθεί κανένας απολύτως έλεγχος στα δίχτυα. Συνεπώς ενθαρρύνεται εμμέσως η χρήση διχτυών με μάτι μικρότερο από αυτό που ορίζει ο νόμος, με αναπόφευκτό αποτέλεσμα την παράνομη αλίευση υπομεγεθών ψαριών.
Στην Ελλάδα, έχουμε το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο, αλλά και τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη. Ωστόσο η πολιτική της χώρας μας μοιάζει να αγνοεί παντελώς τη θεμελιώδη σημασία της αλιείας, και κυρίως της παράκτιας αλιείας για τις νησιωτικές και παράκτιες κοινωνίες. Τα αποτελέσματα αυτής της ανεξέλεγκτης αλιείας είναι εμφανή σε όλη την έκταση των ελληνικών θαλασσών: κάθετη μείωση των ιχθυαποθεμάτων και οικονομικός μαρασμός των αλιέων, με δραματικές επιπτώσεις στις νησιωτικές και παράκτιες κοινωνίες οι οποίες εξαρτώνται από την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας.
Αναστασία Μήλιου
Συντονίστρια Δράσεων Προστασίας Αρχιπελάγους, Ι.Θ.Π
