Τα αγοράκια φυσικά δεν πάμε στο στρατό
- Μοναδική ένδειξη μιας σχετικής υγείας είναι η επιβεβαιωμένη τρέλα μας
- Ι5(γιώτα πέντε), ανυποταξία, ολική άρνηση στράτευσης.
- Εναλλακτική θητεία; Όχι ευχαριστώ.
Δεν χαρίζουμε ακόμη 11/2 χρόνο από τη ζωή μας στο κράτος, για χατίρι κανενός. 9 χρόνια υποχρεωτικής εκπαίδευσης, συν 3 στο λύκειο, συν ο καταναγκαστικός χρόνος της μισθωτής εργασίας, συν, συν, συν, εεεεεεε!αρκετά. Δεν χρωστάμε σε κανένα τίποτα.
Σ΄ αυτό το κειμενάκι δεν πρόκειται να επιχειρηματολογήσουμε πάνω στο γιατί να μην πάει κάποιος στο στρατό. Οι λόγοι για μας ανήκουν στη σφαίρα του αυτονόητου. Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να εξηγήσει λίγο τους τρόπους μέσα από τους οποίους μπορεί κάποιος να αποφύγει ή και να αρνηθεί δημόσια το στρατό, εστιάζοντας στο Ι5 το οποίο αποτελεί και την προσωπική επιλογή τόσο του γράφοντος όσο και της μεγάλης πλειοψηφίας του στενού περιβάλλοντός του. Πριν προχωρήσουμε είναι απαραίτητο να σημειώσουμε ένα-δυο πραγματάκια σχετικά με το Ι5 και την ολική άρνηση στράτευσης.
Το Ι5 δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ατομική στάση αποφυγής της στρατιωτικής θητείας ακόμη κι αν οι αιτίες που οδηγούν σε μια τέτοια απόφαση είναι τελείως πολιτικές. Αντίθετα η ολική άρνηση στράτευσης με το δημόσιο και κινηματικό χαρακτήρα της αποτελεί μια ξεκάθαρη πολιτική στάση άρνησης και εναντίωσης όχι μόνο απέναντι στο στρατό αλλά και σε ολόκληρο το πλέγμα εξουσίας του οποίου αποτελεί μέρος του. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο η ολική άρνηση στράτευσης διώκεται ποινικά και διοικητικά από το κράτος.
Ένας ολικός αρνητής βρίσκεται σε ένα καθεστώς συνεχούς ομηρίας, καθώς θεωρητικά μπορεί ανά πάσα στιγμή να συλληφθεί και να διωχθεί. Επίσης δυσκολεύει πολύ η έξοδος από τη χώρα και η έκδοση διαβατηρίου. Βέβαια η πραγματικότητα δεν είναι τόσο τραγική καθώς η δίωξη ενός αρνητή είναι πάντοτε μια πολιτική επιλογή που δύσκολα λαμβάνεται και τρόποι για ταξίδια στο εξωτερικό υπάρχουν. Γενικά η ολική άρνηση είναι επιλογή ζωής και ως τέτοια πρέπει να λαμβάνεται και να υπολογίζεται με σοβαρότητα.
Ι5
Το Ι5 αποτελεί τη συνηθέστερη μέθοδο αποφυγής της στρατιωτικής θητείας. Τα τελευταία 30 χρόνια, στην ελλάδα, χιλιάδες άνθρωποι με διαφορετική κοινωνική προέλευση και συχνά για τελείως διαφορετικούς λόγους ακολούθησαν αυτή την πρακτική. Από ανυπότακτους νεολαίους που αρνιόνται καθολικά το στρατό ως κομμάτι μιας γενικότερης άρνησης των εξουσιαστικών μηχανισμών, μέχρι τσιγγάνους, τοξικούς, gay, καλομαθημένα πλουσιόπαιδα και αστέρες του θεάματος. Κατά κάποιο τρόπο το Ι5 λειτουργεί σαν βαλβίδα αποσυμπίεσης, γι’ αυτό το λόγο δίνεται και τόσο εύκολα. Φανταστείτε να μην υπήρχε αυτή η δυνατότητα, πόσοι περισσότεροι θα ήταν οι πιθανοί αρνητές αλλά και τι προβλήματα θα μπορούσαν να προκαλέσουν στο εσωτερικό του στρατεύματος ένα σωρό νεολαίοι που θα αναγκάζονταν παρά τη θέλησή τους να ντυθούν στα χακί. Οι χιλιάδες που επέλεξαν το Ι5, όχι όλοι βέβαια αλλά σίγουρα ένα μεγάλο κομμάτι τους, δείχνουν μια δυναμική που ενυπάρχει διάχυτη στην κοινωνία, μια πρωτογενής άρνηση, η όποια όμως δεν τόλμησε και δεν τολμά να εκφραστεί ανοιχτά και δημόσια.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια το να έχει κάποιος Ι5 μπορούσε να του προξενήσει αρκετά προβλήματα. Το απολυτήριο στρατού ήταν κάτι σαν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων και απαραίτητο εφόδιο για την ανεύρεση κάποιας σχετικά «αξιοπρεπούς» δουλείας. Τα αφεντικά ζητούσαν συχνά απολυτήριο στρατού και το τρελόχαρτο ήταν απαγορευτικό για δουλειά στο δημόσιο τομέα. Τα κουτσομπολιά και ο κοινωνικός στιγματισμός συμπλήρωναν την τιμωρία. Τα πράγματα όμως σταδιακά άλλαξαν. Μεγάλο μέρος της κοινωνίας αδιαφορεί πια για το ζήτημα, τα αφεντικά ενδιαφέρονται περισσότερο για τις παραγωγικές δυνατότητες και την πειθαρχία των εργαζομένων, παρά για τα εθνικά και κοινωνικά τους φρονήματα και ακόμη και το δημόσια προσλαμβάνει άτομα με τρελόχαρτο. Επίσης εδώ και κάποια χρόνια με την καθιέρωση της προστασίας των απόρρητων προσωπικών δεδομένων, που θεσπίστηκε, όχι τυχαία, παράλληλα με το νέο τρομονόμο, οι αιτίες της απαλλαγής θεωρούνται ως ένα τέτοιο δεδομένο και κανένα άτομο ή υπηρεσία δεν έχει πρόσβαση σ΄ αυτό. Υπάρχει δε δεδικασμένη υπόθεση που άτομο απολύθηκε γιατί είχε Ι5 και το δικαστήρια αποφάσισε την αποζημίωση και την επαναπρόσληψή του.
Το Ι5 μπορεί να είναι είτε παθολογικό, είτε ψυχολογικό ανάλογα με το είδος της πάθησης από την οποία πάσχει ή προσποιείται ότι πάσχει ο στρατεύσιμος. Για να πάρει πάντως κάποιος παθολογικό Ι5 πρέπει όντως να αντιμετωπίζει ή να έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν κάποια πάθηση πάνω στην οποία μπορεί να πατήσει και να εμφανιστεί στους στρατιωτικούς γιατρούς ως ιδιαίτερα ευάλωτος ή ανίκανος να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της θητείας. Το ψυχολογικό Ι5 δεν προϋποθέτει κάποια πραγματική «πάθηση». Η ίδια η φύση της ψυχιατρικής επιτρέπει σε οποιονδήποτε με λίγη προετοιμασία και σοβαρότητα να υποδυθεί μια ψυχική ασθένεια με ιδιαίτερη πειστικότητα.
Ας μιλήσουμε τώρα για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να πάρει το απολυτήριο. Αρχικά ο ενδιαφερόμενος παίρνει μια αναβολή η οποία μπορεί να είναι εξάμηνη, μονοετής ή διετής, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασής του. Η αναβολή δίνεται ύστερα από την εξέταση του ενδιαφερόμενου σε κάποιο στρατιωτικό νοσοκομείο και ύστερα από την γνωμάτευση των εξεταστών στρατιωτικών γιατρών και την επικύρωση της από μια επιτροπή απαλλαγών. Στη συνέχεια μπορεί να ακολουθήσουν ακόμα μια ή δυο αναβολές με το ίδιο τρόπο μέχρι την οριστική απαλλαγή. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις απαλλαγής ύστερα από μια μόνο αναβολή (δίχρονη) ή ακόμη και απ’ ευθείας για περιπτώσεις βέβαια που βγάζουν μάτια. Πάντως το πιο συνηθισμένο μοτίβο είναι: δυο αναβολές του ενός χρόνου και ύστερα οριστική απαλλαγή. Γενικά οι αναβολές δίνονται σχετικά εύκολα, το δύσκολο κομμάτι είναι η απαλλαγή όπου ο ενδιαφερόμενος εξετάζεται από μια επιτροπή γιατρών, οι οποίοι μπορεί πιθανόν να επιχειρήσουν ένα στρίμωγμα μέσα από ερωτήσεις και μια πιο λεπτομερειακή εξέταση. Πάντως ακόμα και αν οι γιατροί είναι πεπεισμένοι ότι τους κοροϊδεύεις δεν μπορούν να σε ντύσουν με το ζόρι στα χακί. Γενικά κανείς δεν πηγαίνει στο στρατό αν πραγματικά δεν το θέλει.
Ας πάρουμε τα πράματα με την χρονική σειρά που συμβαίνουν με το παράδειγμα του φίλου μας του Βασιλάκη που μένει στη Θεσσαλονίκη. Κάπου στις αρχές Φλεβάρη έρχεται λοιπόν το χαρτί κατάταξης στο Βασιλάκη και τον καλεί να στρατευτεί στην Αυλώνα στις 25 Μαρτίου. Ο Βασιλάκης δεν θέλει να πάει στο στρατό και σκέφτεται να το παίξει τρελός, επίσης θέλει να υποστεί και τη λιγότερη ταλαιπωρία. Είπαμε η προετοιμασία είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. Έτσι ένα η περισσότερα χαρτιά γιατρών που να αποδεικνύουν την τρέλα του Βασιλάκη είναι ιδιαιτέρα χρήσιμα. Ο Βασιλάκης που είναι προνοητικό παιδί μελέτησε λίγο τα συμπτώματα μιας καταθλιπτικής συμπεριφοράς και επισκέφτηκε δυο φορές το κρατικό ψυχιατρείο ( τα κρατικά έχουν μεγαλύτερο κύρος για το στρατό) όπου υποδύθηκε κατάθλιψη βαριάς μορφής. Να το παίξει τρελός δεν ήταν και το πιο δύσκολο πράγμα του κόσμου, απλά θυμήθηκε τις πιο μαύρες μέρες του, μεγέθυνε τα συμπτώματα και τα εμφάνισε σαν την καθημερινή του πραγματικότητα. Ο ψυχίατρος έκανε τη γνωμάτευσή του και έγραψε τα ανάλογα φάρμακα στο Βασιλάκη. Μ’ αυτά λοιπόν τα χαρτιά λίγες μέρες πριν την κατάταξή του πηγαίνει στο φρουραρχείο της πόλης του και λαμβάνει ένα παραπεμπτικό για το στρατιωτικό νοσοκομείο για συγκεκριμένη μέρα και ώρα όπου θα εξεταστεί από τον ή τους στρατιωτικούς ψυχιάτρους. Για το παραπεμπτικό απαραίτητο είναι ένα χαρτί από γιατρό το οποίο συν τις άλλοις καλό είναι να γράφει ότι συνίσταται η αποφυγή μετακίνησης του ασθενούς. Μ’ αυτόν τον τρόπο αποφεύγει να παρουσιαστεί στην Αυλώνα, όπου θα μπορούσε να ταλαιπωρηθεί αρκετά ακόμη και να αναγκαστεί να περάσει 1-3 μέρες «παντοφλίτσα- πιτζαμούλα» στο στρατιωτικό νοσοκομείο (ψυχιατρείο) του κέντρου κατάταξης ή μιας κοντινής πόλης. Πριν την εξέταση ο Βασιλάκης ψάχνει κάποιον ή κάποια συνοδό που θα τον συνοδεύσει στην εξέταση και θα προσδώσει ένα κύρος αλήθειας στη θεατρική του παράσταση. Σ’ αυτήν την περίπτωση ένας γονέας ή κάποιος συγγενής θα ήταν ότι καλύτερο αλλά η οικογένεια του Βασιλάκη τυγχάνει λιγάκι συντηρητική. Οπότε ο Βασιλάκης βρίσκει το φίλη του την Ευανθία που έχει σοβαρό και σεμνό παρουσιαστικό και είναι πρόθυμη υποδυθεί μπροστά στους γιατρούς το ρόλο της αδερφής του. Αρκετές μέρες πριν ο Βασιλάκης και η Ευανθία προβάρουν καλά το ρόλο τους και συζητάνε με άτομα που έχουν την ανάλογη εμπειρία για το τι μπορεί να συναντήσουν στο νοσοκομείο. Στο νοσοκομείο έξω από τον ψυχίατρο συναντούν μια τεράστια ουρά με 40 άτομα. Οι δυο εξεταστές- στρατιωτικοί ψυχίατροι θα πρέπει να ξεμπερδέψουν με όλους αυτούς μέσα σε 3-4 ώρες και αυτό είναι σίγουρα καλό. Η αναμονή και η αναγκαστική συνύπαρξη με διάφορους γαλονάδες και απλούς φαντάρους σε συνδυασμό με την μπλε ξεπλυμένη λαδομπογιά των διαδρόμων βοηθάν το Βασιλάκη να αποκτήσει την ανάλογη ψυχολογία. Παράλληλα η Ευανθία μαθαίνει από τους προηγούμενους για την συμπεριφορά των ψυχιάτρων ( αν δίνει αναβολές, πόσο εύκολα τις δίνει, τι είδους ερωτήσεις κάνει κτλ).Είχαν ακούσει για έναν στρατόκαυλο ψυχίατρο που εμφανίστηκε μια μέρα και δεν έδωσε ούτε μια αναβολή τους έστελνε όλους πακέτο στις μονάδες κατάταξης. Είχαν συνεννοηθεί ότι αν συναντούσαν αυτόν τον μαλάκα θα φεύγανε (μιας και τα χρονικά περιθώρια δεν είναι ιδιαίτερα στενά) και θα ερχόντουσαν μια άλλη μέρα που θα ήταν κάποιος άλλος. Πάντως οι συγκεκριμένοι φαινόντουσαν χαλαροί. Όταν μπήκαν μέσα ο Βασιλάκης πήρε το νευρικό καημένο ύφος που ταιριάζει στην ασθένειά του και η Ευανθία της αδερφής « αχ! σε τι ταλαιπωρία μας βάλατε πάλι». Οι ψυχίατροι αν και δύσπιστοι στην αρχή στη συνέχεια πείστηκαν (δεν είχαν και άλλη επιλογή) από τη σοβαρότητα της κατάστασης. Τόσο ο Βασιλάκης, όσο και η Ευανθία καλά διαβασμένοι στο ρόλο τους απάντησαν όπως έπρεπε στις αρχικά ψαρωτικές και μετέπειτα καθαρά ιατρικές ερωτήσεις των γιατρών. Λίγο πριν το τέλος ένα χαμόγελο ικανοποίησης και μια κλεφτή νικηφόρα ματιά λίγο έλειψε να τους προδώσει. Η πρώτη νίκη και η δίχρονη αναβολή ήταν όλη δικιά τους, μια φορά ακόμη η ίδια διαδικασία, η ίδια προετοιμασία και φίλος μας ο Βασιλάκης θα τελειώσει με τις υποχρεώσεις του προς τη μαμά πατρίδα.
Τελειώνοντας αυτό το άρθρο μια μικρή κουβέντα για όλους εκείνους που ενώ γνωρίζουν αρκετά καλά το ρόλο του στρατού και δεν θέλουν να πάνε, το σκέφτονται και τελικά οι περισσότεροι ενδίδουν υπό το βάρος οικογενειακών και κοινωνικών πιέσεων, οι οποίες μάλιστα είναι σαφώς πιο έντονες σε ανθρώπους που ζουν σε μικρές επαρχιακές πόλεις και χωριά. Συνηθισμένοι είναι οι συναισθηματικοί εκβιασμοί των γονιών και κυρίως των μανάδων, «ανεβασμένη» πίεση, εικονικά εγκεφαλικά, λιποθυμίες, απειλές για θανάτους και διάφορα άλλα γελοία και μακάβρια είναι κάποιες γνωστές πρακτικές. Εδώ μάγκες χρειάζεται υπομονή, συζήτηση, προσεκτικές κινήσεις και τολμηρές ρήξεις αν χρειαστεί. Δεν αξίζει για τα κολλήματα κανενός, όσο κοντινός μας να είναι, όσο και να νοιαζόμαστε γι’ αυτόν, να ρισκάρουμε την ψυχική και σωματική ακεραιότητα. Δεν χρειάζεται να μεγαλώσουμε τη ήδη μεγάλη λίστα των αυτοχείρων, δεν χρειάζεται να φορτωθούμε και άλλα ψυχικά κουσούρια. Και κάτι ακόμα, ο ένας συμβιβασμός φέρνει τον άλλον και σε τελική μια ζωή την έχουμε και ρε γαμώτω έχουμε χαρίσει ήδη αρκετή απ’ αυτή στους τυράννους μας.
από κούκος
——————-
