Ομιλία του Μιχαήλ Δεκλερή στην Αλεξανδρούπολη

«Αγωγός πετρελαίου, ο θάνατος του Αιγαίου»

Ο πρόεδρος του επιμελητηρίου περιβάλλοντος και επίτιμος αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχαήλ Δεκλερής ήταν ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν η οικολογική εταιρία Έβρου και το πολιτιστικό αναπτυξιακό κέντρο Θράκης στις 2/6/2009 στην Αλεξανδρούπολη με θέμα «αγωγός πετρελαίου και ο θάνατος του Αιγαίου».

 

«Υπάρχουν επτά σενάρια καταστροφής. Ως πρώτο σενάριο καταστροφής, εδώ και 5 χρόνια, διδάσκουμε την οικονομική κρίση, μπροστά στην οποία, το κραχ του 1929 θα είναι καλαμπούρι. Αυτό, διότι επιτράπηκε μία θηριώδης λειτουργία του παγκοσμίου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η κρίση ήταν ένα απίστευτο παίγνιο ορισμένων παιδαρίων, τα οποία μόλις είχαν πάρει τα χαρτιά τους κι εφαρμόζοντας όσα έμαθαν, επεδίωξαν και επέτυχαν ολίγοι να αποκομίσουν ένα απίθανο κέρδος, αδιαφορώντας που εβύθησαν όλη την ανθρωπότητα σε κρίση. Το πώς είναι δυνατά κι επιτρεπτά αυτά τα πράγματα, είναι αδιανόητο. Αυτή η κρίση είναι υπερ-επιτυχία του αγρίου συστήματος. Οι κυβερνώντες όλου του κόσμου είναι όμηροι μιας αντιφάσεως. Από τη μία έχουν ψηφίσει κι έχουν νομική υποχρέωση να προαγάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη κι από την άλλη εξακολουθούν να είναι βυθισμένοι στο τέλμα της άγριας ανάπτυξης που δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο στην καταστροφή.

Δεν καταλαβαίνουν ούτε αυτοί ούτε και οι υπόλοιποι άνθρωποι που υφίστανται τις συνέπειες, δεν καταλαβαίνουν ότι με τη νέα φιλοσοφία η οποία –ειρήσθω εν παρόδω- είναι δικαίωση του ελληνικού συστήματος αξιών, ύψιστες αξίες είναι η αξία της ζωής, της φύσεως, του μέτρου, της δικαιοσύνης, του γενικού συμφέροντος.

Και δεν είναι θεμιτός σκοπός ο πλουτισμός της κοινωνίας, δεν είναι θεμιτό για μια κοινωνία να αυξήσει τον πλούτο της, γιατί ξέρουμε ότι επιδιώκοντας τούτο μέχρι τώρα έπαθε αυτό που έχει πάθει.

Παρά ταύτα δεν έχουν αποχωριστεί ακόμα, ούτε δυστυχώς απορρίψει, τις αξίες που έφεραν την ανθρωπότητα σ’ αυτήν την κατάσταση.

Θέλω να επαναλάβω για μια ακόμη φορά ότι η βιώσιμη κοινωνία δεν επιδιώκει τον πλούτο, διότι γνωρίζομε ασφαλώς ότι τη στιγμή αυτή έχει ήδη πριονίσει μέχρι τη μέση το κλαδί που κάθεται ο άνθρωπος. Ήδη το 60{239f029635181d89655d9f5197ced0c7530b2a0cc9cbc7d1798f9f7c796b465f} των φυσικών οικοσυστημάτων είναι κατεστραμμένο. Εγώ αρνούμαι να συζητήσω για κλιματικές αλλαγές. Το θεωρώ άλλοθι εκείνων που δεν πιστεύουν και δεν θέλουν βιώσιμη ανάπτυξη και αντί να ασχολούνται με το τι θα γίνει μετά 200 χρόνια θα έπρεπε να συνειδητοποιήσουν ότι αυτή ακριβώς τη στιγμή είναι πολύ επισφαλής η επιβίωσή μας. Γιατί αν βέβαια πιστεύανε αυτά θα έπρεπε να αλλάξουν τον τρόπο της ζωής και τη συμπεριφορά τους στην πράξη και όχι μόνον στα λόγια.

Η κοινωνία πρέπει να επιδιώκει τις θετικές αξίες της ζωής, της φύσης, της δικαιοσύνης, του γενικού συμφέροντος.

Σύμφωνα με τις αξίες αυτές η ενεργειακή πολιτική ενός έθνους υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς ευθύς εξ αρχής, οι οποίοι επικρατούν των προθέσεων και των σχεδίων των κύκλων της αγοράς.

Η βιωσιμότης ως αρχή επικρατεί της ενεργειακής πολιτικής, δηλαδή προηγείται η αρχή της βιωσιμότητος και έπεται η ενεργειακή πολιτική. Τούτο σημαίνει ότι μια ενεργειακή πολιτική για να είναι βιώσιμη και να δύναται να ασκηθεί πρέπει να διαφυλάττει απολύτως το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, να τηρεί ορισμένα αξιώματα.

Το πρώτο αξίωμα είναι η ενεργειακή ασφάλεια, κάθε βιώσιμο κράτος πρέπει να έχει τον έλεγχο των ενεργειακών του πηγών. Εγχώριες πηγές και μάλιστα υπό κρατικό έλεγχο.

Δεύτερη αρχή είναι όχι η επαύξηση των ενεργειακών αναγκών αλλά αντιθέτως η εξοικονόμηση ενέργειας και η ιεράρχηση των ενεργειακών αναγκών. Η εξοικονόμηση ενέργειας και η ιεράρχηση των ενεργειακών αναγκών προηγούνται της αποφάσεως για το αν έχω ή δεν έχω μια ενεργειακή ανάγκη.

Τέλος η ενέργεια πρέπει να αντλείται κυρίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αλλά αυτά βέβαια είναι δυνατά όταν έχει αποφασιστεί το άλλο: ότι κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας.

Δεν γίνεται δηλαδή να επιδιώκομε την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και παράλληλα να θέλομε και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διότι οι ΑΠΕ έχουν σοβαρό κόστος επί της φύσεως.

Ας πάρομε για παράδειγμα τις ανεμογεννήτριες: είναι η καταστροφή του ελληνικού τοπίου, το οποίο δεν είναι η Νεβάδα για να το στολίσουν. Υπάρχουν κάποια τοπία, όπως στη Γερμανία π.χ. που γίνονται ενδιαφέροντα με τις ανεμογεννήτριες. Αλλά αν βάλεις ανεμογεννήτριες στο ορεινό έδαφος της Ελλάδος θα έχεις καταστρέψει την πρώτη αισθητική αξία της χώρας.

Τις ανανεώσιμες πηγές τις θέλομε, αφού προηγουμένως κατεβάσομε την ταχύτητα. Δεν είναι άλλοθι για την άγρια οικονομική ανάπτυξη.

Εμείς λέμε: ενδιαφέρεσαι για τις ΑΠΕ; Αυτές μόνες δεν σου λύνουν το πρόβλημα. Πρώτα θα κατεβάσεις την ταχύτητα και μετά θα συζητήσομε αν οι ΑΠΕ θα είναι από τον άνεμο, τον ήλιο, από υδροηλεκτρικά έργα, όπου η Ελλάδα έχει τίτλους, διότι με τα υδροηλεκτρικά κάλυπτε το 20{239f029635181d89655d9f5197ced0c7530b2a0cc9cbc7d1798f9f7c796b465f} της ενεργειακής παραγωγής της, συνεπώς σε κανέναν δε χρωστούσε τίποτε, δεν έχει καμία υποχρέωση.

Παραλλήλως κι ενώ έχομε αυτούς τους αυστηρούς κανόνες για την ενέργεια, έχομε και άλλες θεωρίες, ότι πρέπει να γίνουν δίκτυα ενεργειακά.

Εμείς λέμε ότι αυτά είναι εξ ορισμού μη βιώσιμα, γιατί αντιστρατεύονται όλα τα παραπάνω αξιώματα.

Γιατί πάνε μαζί; Γιατί και οι ίδιοι έχουν αντιφατική συμπεριφορά.

Τα διεθνή αυτά δίκτυα είναι παράγωγα και συμπλήρωμα της παγκοσμιοποιήσεως.

Η πρόσφατη κρίση Ρωσίας Ουκρανίας κάνει τον μέσο άνθρωπο που διαθέτει κοινή λογική να αναρωτιέται: Πώς μπορώ να στηρίζω την πολιτική μου σε πηγές και σ’ ένα δίκτυο που δεν το ελέγχω; Κινδυνεύω ανά πάσα στιγμή γιατί ο Α ή ο Β αποφασίζει να κάνει ένα παίγνιο κι εγώ καθίσταμαι όμηρος του δικτύου στο οποίο μετέχω.

Τώρα στο συγκεκριμένο θέμα δεν θα ασχοληθώ με τη σύμβαση και την αξιολόγησή της από οικονομικής πλευράς. Δεν με ενδιαφέρει. Εμένα με ενδιαφέρουν αυτά που αποφασίστηκαν, από πλευράς της ισχύουσας φιλοσοφίας, της φιλοσοφίας της βιωσιμότητας.

Εκτίμηση λοιπόν δική μας είναι ότι το δίκτυο αυτό δεν έγινε για να ανακουφιστούν τα Δαρδανέλια, έγινε διότι τα πλοία που περνάνε από τα Δαρδανέλια δεν είναι ικανά να αντιμετωπίσουν τις υπερπόντιες αγορές πετρελαίου. Η εκλογή της Αλεξανδρούπολης έγινε όχι για να ανακουφιστούν τα Δαρδανέλια αλλά γιατί πρέπει να χρησιμοποιηθούν πετρελαιοφόρα που δεν μπορούν να περάσουν τα Δαρδανέλια, πετρελαιοφόρα της τάξεως των 300.000 τόνων.

Σας θυμίζω το ναυάγιο ενός πλοίου, του Exxon Valdez, στις ακτές της Αλάσκας, εκεί λοιπόν χύθηκαν στη θάλασσα και κατέστρεψαν τις ακτές της Αλάσκας 25.000 τόνοι μόνο. Με 25.000 τόνους όμως κατεστράφη μία έκταση σαν το Αιγαίο και οι εκτιμήσεις όλων των ειδημόνων που πήγαν εκεί είναι ότι πρέπει να περάσουν 200 χρόνια για να επανέλθει η ζωή εκεί.

 

Επανερχόμενοι, λοιπόν, εκτιμούμε ότι πρόκειται περί υπερατλαντικού εγχειρήματος. Πού θα πηγαίνει τώρα το πετρέλαιο, στην Αμερική ή αλλού αυτό δεν με ενδιαφέρει. Εκείνο που ξέρω είναι ότι χάριν ενός τέτοιου εγχειρήματος επιχειρείται να νομιμοποιηθεί ο διάπλους πλοίων τερατώδους μεγέθους εις το Αιγαίο.

Το να ναυαγήσει ένα πλοίο 300.000 τόνων στο Αιγαίο νομίζω είναι το τέλος του πολιτισμού της Ελλάδος.

Η ιδέα αυτή συνελήφθη γύρω στο 1993. Όταν το πληροφορήθηκα από ένα μέλος της κυβέρνησης τότε, του είπα «να πείτε στον πρόεδρό σας να καλέσει έναν κοινό μαθηματικό, όχι διάνοια, να σας πει πόσες είναι οι πιθανότητες να γίνει ατύχημα, γιατί αυτό επιδέχεται υπολογισμών, στατιστικών πιθανοτήτων ενός τέτοιου ατυχήματος που θα σημάνει το τέλος του Αιγαίου.

Ωστόσο φαίνεται πως αυτό δεν απασχόλησε κανένα, κανένας επίσημος δεν το αναφέρει, ούτε κανένα μέλος της κυβέρνησης μίλησε γι’ αυτό, τίποτα δεν ανεγράφη στη σύμβαση. Βεβαίως, εφόσον έχει αποφασιστεί ότι θα γίνει, θα ακολουθήσουν οι μελέτες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Δεν είναι δυνατόν να γίνει αυτό χωρίς να γίνουν ΜΠΕ οι οποίες δεν θα περιοριστούν βέβαια στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, εδώ έχουμε το Αιγαίο, γιατί δεν νομίζω ότι τα πλοία αυτά θα μείνουν αραγμένα στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, αλλά θα παραλαμβάνουν το πετρέλαιο που θα έρχεται από το Μπουργκάς, θα διασχίζουν κατά λογική σειρά το Αιγαίο και εκείθε θα πορεύονται προς τον ωκεανό, επαναλαμβάνω όχι προς την Ευρώπη, η οποία δεν έχει ανάγκη, έχει μόνιμους αγωγούς να πάρει πετρέλαιο.

Εν πάση περιπτώσει το θέμα είναι ότι δεν μπορούν να το κάνουν γιατί όπως είπαμε η ενεργειακή πολιτική οσοδήποτε σπουδαία, οσοδήποτε σοβαρά, είναι υποταγμένη στους κανόνες της βιωσιμότητας, δεν είναι πάνω απ’ αυτούς, είναι κάτω απ’ αυτούς, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να θίξει το πολιτιστικό ή το φυσικό περιβάλλον, δεν μπορεί, οσοδήποτε σημαντική κι αν είναι, δεν μπορεί να θίξει αυτά τα πράγματα.

Η ενεργειακή πολιτική δεν τείνει σε επαύξηση του ποσού της ενεργείας, αντιθέτως πρέπει να μειώνει, αυτοί πρέπει να συνέρχονται κατ’ έτος και να διαπιστώνουν ότι μείωσαν τις ενεργειακές ανάγκες. Αντί τούτου ευρισκόμεθα προ μιας προσπαθείας, τουλάχιστον στο χώρο το δικό μας, να υπάρξουν τεράστιες ποσότητες πετρελαίου και να διακινηθούν για υπερατλαντικές αγορές.

Δεν με ενδιαφέρουν τα κίνητρα αυτών που τα κάνουν, δεν ασχολούμαι με την αγορά, δεν ασχολούμαι με τους πολιτικούς. Όλοι όμως πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι κάτω από το νόμο.

Γιατί, λοιπόν, είναι σπουδαίο το Αιγαίο. Λέγοντας Αιγαίο εννοούμε το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, δηλαδή τα νησιά και ειδικότερον το σύμπλεγμα των Κυκλάδων. Οι μαθητές διδάσκονται ότι οι Κυκλάδες είναι σπουδαίες γιατί εκεί, στη Δήλο, γεννήθηκε ο Απόλλων. Βέβαια είναι γοητευτικό σαν παραμύθι αλλά είναι ύψιστος συμβολισμός. Η γέννηση του Απόλλωνα σ’ ένα τόπο που έχει πράγματι μεγάλη διαύγεια και ηλιοφάνεια είναι συμβολική, ο Απόλλων είναι ο θεός του πνεύματος και του λόγου, σημαίνει ότι εκεί εις το Αιγαίο εγεννήθη το πνεύμα. Πώς και γιατί εγεννήθη εκεί το πνεύμα; Όταν ο άνθρωπος έφυγε από τα δεσμά της γης απέκτησε τη ναυτιλιακή γνώση, ανέπτυξε το πνεύμα του και έφτασε στην αφηρημένη σκέψη, ακριβώς γιατί έπρεπε για πρώτη φορά άνθρωπος να κάνει ναυσιπλοΐα σε ανοιχτή θάλασσα. Έπρεπε λοιπόν να βρει ένα τρόπο να ναυσιπλοήσει ενώ δεν είχε όργανα εκείνη την εποχή.

Ό,τι κι αν επέτυχε ο άνθρωπος το επέτυχε από την ανάγκη να αναπτύξει τη ναυτιλιακή τέχνη και επιστήμη. Κατέληξε τελικώς να ανακαλύψει τα μαθηματικά, τη γεωμετρία, την κοσμολογία. Όλα αυτά είναι αποτελέσματα της πείρας που απέκτησε επί χιλιάδες ετών ναυσιπλοών στο Αιγαίο με σκάφη που δεν είχαν τα σημερινά όργανα πλοηγήσεως.

Γι’ αυτό λοιπόν εγεννήθη εκεί ο Απόλλων, διότι το πνεύμα εγεννήθη από τη θάλασσα. Οι Έλληνες χρωστάνε τα πάντα στη θάλασσα και μαζί με τους Έλληνες και η ανθρωπότης.

Με μια τέτοια συνεισφορά του Αιγαίου δεν είναι περίεργο το ότι θεωρείται, και δικαίως, το μέγιστον των μνημείων του ανθρωπίνου πολιτισμού. Πρέπει να ξέρει ο καθένας την ιστορία του πνεύματος που απελευθέρωσε τον άνθρωπο, διότι εμείς θεωρούμε ότι τα έθνη με μεγάλη βιωσιμότητα είναι εκείνα που απέδειξαν τη βιωσιμότητά τους όπως είναι το ελληνικό, το κινεζικό και το ινδικό και όχι εκείνα που καυχώνται επειδή έχουν σήμερα προηγμένη τεχνολογία. Μόνο αυτά τα τρία έχουν παρουσία επί της γης ορισμένων χιλιάδων ετών.

Όμως ο ινδικός και ο κινεζικός πολιτισμός είναι δεμένοι με την παρατήρηση της γης, της φύσεως και ειδικώς της γεωργίας, ενώ ο ελληνικός πολιτισμός είναι ο μόνος που απελευθερώθη από τη γη και ανέπτυξε την αφηρημένη σκέψη. Γι’ αυτό εμείς σήμερα, ως συστημικοί επιστήμονες, λέμε ότι οι λαοί αυτοί είναι και συστημικοί, δηλαδή έχουν την ικανότητα να σκέφτονται συγκρατώντας όλα τα δεδομένα ενός προβλήματος, τα οποία είναι πολλά.

Ενώ οι δυτικοί έχουν υιοθετήσει τη σοφιστική, είναι νεοσοφιστές, από την εποχή του Καρτέσιου, στηρίζονται δηλαδή σε μια μεμονωμένη ιδέα και προσπαθούν να βρούνε δύο μεταβλητές εκ των οποίων η μία θα είναι το αίτιον, η άλλη το αιτιατόν.

Η συστημική σκέψη των Ελλήνων είναι τελείως διαφορετική. Οφείλεις να αναχωρήσεις από το μείζον σύστημα, να το απεικονίσεις λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι σε μια κατάσταση συμβάλλουν πολλοί παράγοντες.

Αυτό, λοιπόν, δεν θα εγίνετο ποτέ, δεν θα υπήρχε ποτέ αυτή η συνολική σκέψη, εάν δεν είχε απελευθερωθεί το ανθρώπινο πνεύμα από τα δεσμά της γης. Και οι Κινέζοι και οι Ινδοί πλησίασαν τη συστημική σκέψη, είναι εσφαλμένη όμως η άποψη ότι η συστημική έγινε από τους Κινέζους, τον Λάο Τσε και τους άλλους, οι οποίοι είχαν μεν συστημική σκέψη αλλά κι αυτή με τα δεσμά και τους περιορισμούς της γης.

Με έκπληξή μου είδα ότι και οι Αμερικάνοι υιοθέτησαν τη συστημική σκέψη –όχι γιατί βάλανε μυαλό- αλλά γιατί θέλανε να αναπτύξουν σοβαρή τεχνολογία. Δεν θα μπορούσανε να πάνε στο φεγγάρι εάν δεν είχαν υιοθετήσει τη συστημική μέθοδο. Αλλά κι αυτοί είναι ψευδοσυστημικοί, διότι υποτάσσουν τις δικές τους ατομικές επιδιώξεις, ενώ η συστημική ηθική των Ελλήνων είναι βαθυτέρα. Πρέπει να καταλάβεις ότι δεν είσαι μόνος σ’ αυτό τον κόσμο και δεν έχει αξία το τι θες εσύ, πρέπει αυτό που θες να είναι σύμφωνο με την τάξη του συστήματος, γι’ αυτό η υψίστη των αρετών και των ελληνικών αξιών είναι η τάξη. Τάξη είναι και το Σύμπαν. Και ο Πυθαγόρας είπε ότι ο κόσμος είναι Κόσμος, δηλαδή ωραίος, ακριβώς γιατί υπάρχει τάξη. Από την ιδέα της τάξεως δε συνήγαγαν και την έννοια της δικαιοσύνης, αφού η τάξη υπάρχει στο Σύμπαν έχεις και συ ως άνθρωπος την υποχρέωση να τη μεταφέρεις στα ανθρώπινα.

Λέγω, λοιπόν, ότι, εφόσον τα πράγματα έχουν έτσι, η απελευθέρωση του ανθρωπίνου πνεύματος έγινε στο Αιγαίο, όταν οι άνθρωποι καταλάβανε ότι μπορούν να κάνουν ανθρωπογενή συστήματα λαμβάνοντας μεν υπ’ όψιν τους περιορισμούς που είχαν και την εξάρτηση από τη γη, αλλά δίνοντας μια θεώρηση των πραγμάτων από πολύ υψηλό επίπεδο.

Γι’ αυτό, λοιπόν, λέω ότι με ένα τέτοιο παρελθόν το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου δεν είναι μόνον ελληνική αξία, είναι παγκόσμιος αξία.

Αν θέλουμε να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι ανέπτυξαν αφηρημένη σκέψη, γιατί θεμελίωσαν τα μαθηματικά, θα σκεφτόμαστε το Αιγαίο. Τους τα έδωσε η θάλασσα, όχι η γη.

Επομένως με τις ιδιότητες αυτές το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου πρέπει να είναι ένας θησαυρός για τους Έλληνες. Πρέπει δηλαδή να τιμάται ως η πηγή όλων αυτών των δυνατοτήτων που δόθηκαν και τις οποίες βέβαια παρέλαβαν μετά οι Έλληνες και τις μετέδωσαν κι εκείνοι μέσα από συγκεκριμένες επιστήμες.

Πρέπει όμως να σας πω ότι με έκπληξή μου είδα ότι ουδεμία μνεία του κινδύνου ατυχήματος υπάρχει σε κανένα κείμενο, σε καμία άλλη αξιολόγηση. Σαν να μην υπάρχει το πρόβλημα αυτό.

Βέβαια μπορεί κάποιοι να αναρωτηθούν, «τι δουλειά έχουμε εμείς με το Αιγαίο; Εμείς είμαστε στην Αλεξανδρούπολη, στο Θρακικό πέλαγος». Όμως το Θρακικό πέλαγος είναι μέρος του Αιγαίου. Είναι μια κλειστή θάλασσα το Αιγαίο. Δεν θα επεκταθώ λέγοντας τι μπορεί να γίνει στις εδώ ακτές, τι μπορεί να γίνει όταν αρχίσουν να έρχονται τα πετρελαιοφόρα των 300.000 τόνων, γιατί θεωρούμε ως δεδομένο ότι κάποια μικροκαταστροφή γίνεται εκ μόνης της παρουσίας των, είναι συνήθεις οι διαρροές κατά το δέσιμο και τη φόρτωση των πλοίων.

Αλλά αυτό που λέμε τώρα είναι διαφορετικό. Φανταστείτε έμφορτα τα τάνκερ

των 300.000 τόνων να αναχωρούν από το λιμάνι το οποίο είναι μέρος ενός συστήματος που περιλαμβάνει τον αγωγό, το λιμάνι και τα πλοία τα οποία διαπλέουν το Αιγαίο με πρόθεση, κατά την άποψή μου, να εξέλθουν της Μεσογείου και εκείθεν, είναι ωκεανοπόρα τα πλοία αυτά, να πορευθούν, δεν αισθάνομαι την ανάγκη να ανακαλύψω πού θα πάνε, αυτά ανήκουν στα παιχνίδια και τις αρμοδιότητες της αγοράς.

Κοιτώντας τώρα τα έγγραφα της υποθέσεως αυτής δεν είδα πουθενά μία μνεία του ζητήματος. Ως εκ τούτου συνήγαγα ότι –θα πάρω την καλύτερη περίπτωση- η σκέψη είναι αναγωγική, δηλαδή σκέπτονται για το συγκεκριμένο θέμα που τους ενδιαφέρει αυτήν τη στιγμή, πώς πλοία της τάξεως αυτής θα φορτώνουν και θα ξεφορτώνουν, τώρα τι θα κάνουν μετά, πού θα πάνε, δεν λένε, όπως δεν έχουν πει τι θα κάνουν μ’ αυτά που περνάνε ήδη εδώ κατεβαίνοντας από τα Δαρδανέλια και δεν το συζητάει κανείς αυτό στην Ελλάδα.

Το Αιγαίο είναι ελληνική θάλασσα και με την ιστορία του και με το διεθνές δίκαιο και αν δεν μιλάει η Ελλάς γιατί να μιλήσουν άλλοι;

Αλλά το πλοίο των 300.000 τόνων είναι ποιοτικώς διάφορον και νομίζω δεν θα υπάρξει κανένας που μπορεί με ένα λογικό επιχείρημα, όχι μαθηματικά, να πει ότι αποκλείεται ο κίνδυνος που σας ανέφερα. Είναι αυταπόδεικτο ότι το πλοίο αυτό παρακολουθείται από τον κίνδυνον μιας τεραστίας καταστροφής.

Ένα τάνκερ 300.000 τόνων δεν πρόκειται να πειράξει ένα νησί, ολόκληρο το Αρχιπέλαγος θα καταστραφεί και θα καταστραφεί για εκατοντάδες χρόνια.

Επειδή λοιπόν το πρόβλημα έχει αυτήν την τάξιν μεγέθους εθεωρήσαμε καλό να ενημερώσουμε από εδώ εκείνους που δεν το έχουν σκεφθεί.

Ορισμένοι προσπαθούν να καθησυχάσουν την συνείδησή τους λέγοντας ότι θα προσέχουν, ότι τα πλοία θα έχουν διπλά τοιχώματα, διπλό πυθμένα και κάτι τέτοιες ανοησίες.

Δεν θέλουν να δουν την αλήθεια κατά πρόσωπο διότι εκτιμούν ότι αυτό είναι μια στρατηγική, ίσως μάλιστα να κάνουν και τη σκέψη ότι θα το κηρύξουν δια νόμου εθνικής σωτηρίας. Ας το κάνουν και στρατηγική και εθνωφελή και ό,τι θέλουν, αυτά όμως δεν έχουν απολύτως καμίαν αξίαν. Παραμένει το θέμα ότι αυτοί κάνουν μια ενεργειακή πολιτική η οποία δεν είναι βιώσιμη, διότι απειλεί με καταστροφή ένα μνημείο παγκοσμίου σπουδαιότητος, όπως είναι το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, για το οποίο είναι αυταπόδεικτον ότι δεν επιδέχεται κανέναν μέτρο προφυλάξεως και σωτηρίας.

Μην προχωρείτε! Κάνω έκκλησιν. Μην προχωρείτε, διότι δεν μπορεί να ρισκάρετε εν ου παικτοίς. Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, δεν έχετε δικαίωμα. Είσαστε κληρονόμοι αυτών των πραγμάτων, αλλά δεν τα δημιουργήσατε εσείς.

Με αυτήν την έκκλησιν θα περατώσω την εισαγωγή μου».