Εκλογίτες, τα μεταμορφωμένα πετρώματα της βόρειας Σύρου

 

Η Σύρος δεσπόζει στο κέντρο του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων. Το όνομά της προέρχεται από το φοινικικό ουσύρα ή ουσούρα που σημαίνει ευτυχισμένη. Γεωλογικά, η Σύρος καλύπτεται στο μεγαλύτερο τμήμα της από μεταμορφωμένα πετρώματα* της αττικοκυκλαδικής μάζας.

Στη βόρεια Σύρο εμφανίζονται ορισμένα σπάνια μεταμορφωμένα πετρώματα, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερη θέση έχουν οι εκλογίτες. Πρόκειται για αποστρογγυλεμένους σκοτεινόχρωμους βράχους, οι οποίοι προεξέχουν εντυπωσιακά στο τοπίο. Προέρχονται από μεταμόρφωση βασικών πετρωμάτων, κυρίως μεταγάββρων σε συνθήκες πολύ υψηλών πιέσεων και σχετικά χαμηλών θερμοκρασιών, δηλαδή μεταμόρφωση κυανοσχιστολιθικού τύπου με χαρακτηριστικό ορυκτό το γλαυκοφανή, ο οποίος ανακαλύφτηκε στη Σύρο το 1845. Ενδεικτικά έχουν αναφερθεί συνθήκες πίεσης μεταξύ 14-20 kb, δηλαδή πιέσεις που αντιστοιχούν σε βάθη 40-60 χιλιόμετρα στη λιθόσφαιρα στο χώρο της ζώνης υποβύθισης ενός ορογενετικού τόξου. Τα γεωχρονολογικά δεδομένα συνηγορούν για μία γεωδυναμική διαδικασία βάθους στο Ηώκαινο (40-50 εκατομμύρια χρόνια). Συνεπώς, οι αερόλιθοι αποτελούν ένα σημαντικό γεώτοπο για την παρατήρηση γεωδυναμικών φαινομένων που συμβαίνουν στα όρια λιθόσφαιρας και μανδύα.

Η γεωλογική θέση των εκλογιτών είναι μέσα σε ένα σχηματισμό μεταμορφωμένου άγριου φλύσχη με πλούσια συμμετοχή βασικών και υπερβασικών πετρωμάτων που σήμερα αποτελεί ένα οφιολιθικό melange. Η επίσκεψη της θέσης γίνεται με σηματοδοτημένα μονοπάτια, τα οποία οδηγούν στους αερόλιθους.

*Μεταμορφωμένα πετρώματα είναι εκείνα τα πετρώματα, τα οποία προκύπτουν από άλλα προϋπάρχοντα μετά από ιστολογικές, ορυκτολογικές και χημικές μεταβολές τις οποίες υφίστανται χωρίς όμως να περάσουν από το στάδιο της τήξης. 

πηγή: Άτλαντας των γεωλογικών μνημείων του Αιγαίου,

εκδ. Υπουργείο Αιγαίου, 2002

 

Γεωλογικός χάρτης Ντίξον