Στα χαρακώματα των γηπέδων
Πόλεμος
Εκεί, στη στάση Λαγός (Παιανία), όπου καταστηματάρχες και περίοικοι παρακολούθησαν έντρομοι νέους ανθρώπους να χτυπιούνται ανηλεώς μεταξύ τους με τούβλα, κλομπ, πέτρες, λοστάρια, μολότοφ, μαχαίρια, αξίνες, τσουγκράνες, τσεκούρια, ακόμη και αυτοσχέδιο φλογοβόλο (!). Είδαν ανθρώπους τραυματισμένους να σφαδάζουν στο οδόστρωμα, μέσα σε λίμνες αίματος και άκουσαν με φρίκη τη φράση: «Τελείωσέ τον… Μην τον κοιτάς… Τελείωσέ τον! Είναι βάζελος».Οι λέξεις μοιάζουν ανίκανες να περιγράψουν όσα συνέβησαν χθες στην Παιανία. Και ίσως τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί ακόμη χειρότερα, αν κάποιοι από τους καταστηματάρχες δεν άνοιγαν τις πόρτες τους για να σώσουν κάποιους από τους τραυματίες που «εκλιπαρούσαν για βοήθεια», τη στιγμή που οι κραυγές «Σκοτώστε τους», «Θα σας λιανίσουμε ρε» είχαν καλύψει την περιοχή.Ο απολογισμός του παράλογου μίσους θλιβερός: ένας νεκρός και επτά τραυματίες. Όλοι τους νέοι άνθρωποι, ανάμεσά σε αυτούς και ανυποψίαστοι περαστικοί.(Απόσπασμα άρθρου της Αργυρώς Κ. Μώρου ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 30/03/2007)
«Μαύροι» και… «κόκκινοι» στις εξέδρες!
του Γιώργου Θαλάσση*
Η δράση των νεοφασιστών και η αντίδραση των αντιρατσιστών στα ελληνικά γήπεδα
Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του 20άχρονου Αλβανού μετανάστη Γκραμός Παλούσι που δολοφονήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 στη Ζάκυνθο, επειδή είχε το «θράσος» να πανηγυρίσει τη νίκη της Εθνικής Αλβανίας επί της Εθνικής Ελλάδος.
Δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ, Αλβανέ, Αλβανέ». Το εμετικό και ρατσιστικό σύνθημα που ακούστηκε το καλοκαίρι του 2004 κατά τους πανηγυρισμούς Ελλήνων (λέμε τώρα…) φιλάθλων για την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, «ακούστηκε» και πάλι. Αυτή τη φορά ήταν οι Ελληναράδες οπαδοί του ΠΑΟΚ, που προφανώς νιώθοντας πολύ… Άρειοι ήθελαν να θυμίσουν στον 16άχρονο (Αλβανικής καταγωγής) ποδοσφαιριστή τού Παναθηναϊκού, Σωτήρη Νίνη, ότι αυτοί έχουν στα χέρια τους το… ληξιαρχείο τού κράτους και δεν πρόκειται να του επιτρέψουν να πάρει την ελληνική υπηκοότητα! Φυσικά, ο Σωτήρης Νίνης όχι μόνο θα πάρει την ελληνική υπηκοότητα, αλλά θα κληθεί και στην Εθνική Ελπίδων προς απογοήτευση των Ελληναράδων οπαδών του ΠΑΟΚ.
Αν ο Σωτήρης Νίνης άκουσε ρατσιστικά συνθήματα από «αντίπαλους» οπαδούς, τι να πει ο Γκανέζος Κόφι Αμπόνσα που τον Απρίλιο του 2005 «άκουσε» ρατσιστικά συνθήματα από οπαδούς της ομάδας που αγωνιζόταν τότε, το Αιγάλεω; Ο Γκανέζος αμυντικός απογοητευμένος από την όλη συμπεριφορά των οπαδών, αλλά και από το γεγονός ότι η διοίκηση της ΠΑΕ Αιγάλεω δεν έβγαλε μια ανακοίνωση (έτσι για τα μάτια) καταδίκης των ρατσιστικών φαινομένων αποφάσισε να αποχωρήσει από την ομάδα.
Στη μηχανή του χρόνου
Τις προηγούμενες δεκαετίες η παρουσία νεοφασιστικών πυρήνων στα ελληνικά γήπεδα ήταν βασικά μια μυθολογία που αφορούσε μια οργάνωση «φάντασμα» τη ΝΟΠΟ (Ναζιστική Οργάνωση Παναθηναϊκών Οπαδών). Υποτίθεται ότι εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν μια παρέα Παναθηναϊκών φορούσε στρατιωτικές στολές, κάποιοι είχαν ξυρισμένο κεφάλι και κρεμούσαν μια ναζιστική σημαία στη Θύρα 13. Η μυθολογία για τη ΝΟΠΟ την ήθελε βασική ομάδα κρούσης, έναντι του «εχθρού» των άλλων ομάδων. Οι φήμες τους θέλουν να εμπλέκονται σε ρατσιστικές επιθέσεις κυρίως στην ευρύτερη περιοχή Ζωγράφου, Αμπελοκήπων, Ιλισίων. Το όνομα ΝΟΠΟ δεν ξανακούστηκε μετά από παρέμβαση του τότε προέδρου της ΠΑΕ Παναθηναϊκός Γιώργου Βαρδινογιάννη, ο οποίος είχε προχωρήσει σε εκκαθάριση των οργανωμένων οπαδών τού Παναθηναϊκού. Πάντως είναι αξιοπερίεργο ότι μια δήθεν «μαχητική» οργάνωση δεν έχει αφήσει πίσω της ούτε ένα κείμενο, μια ένδειξη της ύπαρξής της. Υποτίθεται ότι και στην ΑΕΚ υπήρξε αντίστοιχη κίνηση με τίτλο «Τρομοκρατική Οργάνωση Φιλάθλων ΑΕΚ» (ΤΟΦΑ). Δεν κατάφερε να αποκτήσει σημαντική υπόσταση και δράση αφού η δημιουργία της συνέπεσε μαζί με την «ORIGINAL», η οποία ήταν μαζικότερη και κυριάρχησε. Και η ιστορία της ΤΟΦΑ είναι παρόμοια με της ΝΟΠΟ. Εμφανίσεις «φάντασμα», ανάρτηση πανό στο γήπεδο, σημαίας με τη σβάστικα και τίποτα άλλο. Ούτε γραφεία, ούτε κείμενα. Τίποτα! Έτσι άνετα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι και στον Άρη υπήρχε πυρήνας νεοφασιστών αφού για χρόνια στη θύρα 3 υπήρχε πανό με σβάστικα, νεκροκεφαλές και το σύνθημα: «Καλώς ήρθατε στο Νταχάου…».
Υπάρχουν νεοφασίστες στα γήπεδα;
Η απάντηση στο ερώτημα είναι, ΝΑΙ! Όμως κύριο πεδίο δράσης είναι το Ίντερνετ και λιγότερο οργανωμένες προσπάθειες. Μοναδική, οργανωμένη εξαίρεση αποτελεί η δράση εδώ και λίγα χρόνια, υπό την αιγίδα της «Χρυσής Αυγής», της «Γαλάζιας Στρατιάς». Υποτίθεται ότι είναι σύνδεσμος φιλάθλων της Εθνικής Ελλάδος (μάλιστα ο πρόεδρος της ΕΠΟ κ. Γκαγκάτσης τους δίνει και εισιτήρια…). Στη «Γαλάζια Στρατιά» ουσιαστικά γίνεται στρατολόγηση στη «Χρυσή Αυγή» (παλιότερα) και στην «Πατριωτική Συμμαχία» (τώρα). Παράλληλα, τα ίδια μέλη είναι και ιδρυτές τού Συνδέσμου Φίλων τής Λάτσιο (www.laziohellas.gr). Εντελώς συμπτωματικά η Λάτσιο είναι η αγαπημένη ομάδα όλων των νεοφασιστών τού ποδοσφαιρικού κόσμου. Η δράση των νεοφασιστών στα ελληνικά γήπεδα θυμίζει λίγο από την δράση των κομμουνιστών σε εποχές παρανομίας. Η λογική της «ομάδας-θρησκείας», αποτελεί ιδανικό υπόβαθρο. Δημιουργούν μια δυναμική-ηγετική εικόνα, στον χώρο, για τους εαυτούς και το γκρουπ τους. Και τα εκμεταλλεύονται, μέσω του μηχανισμού τής ταύτισης, για να «ψαρέψουν» υποστηρικτές, οι οποίοι θα δεχτούν –πολύ πιο εύκολα– και τις άλλες απόψεις ή πρακτικές τους. Πολύ «δουλειά» κάνει και το σάιτ «Αντεπίθεση» (http://resistance-hellas.blogspot.com/) που έχει ειδικό κομμάτι για τα γήπεδα.
Κόκκινοι και εθνικιστές;
Αν προσέξετε, στους αγώνες του Ολυμπιακού υπάρχουν πολλά πανό τού συνδέσμου Misfits της Καλλιθέας. Ο εν λόγω σύνδεσμος έχει σήμα τη νεκροκεφαλή των SS. Φαίνεται ότι στον Ολυμπιακό δεν ενοχλείται κανένας. Ούτε ο πρόεδρος της ΠΑΕ Σωκράτης Κόκκαλης, του οποίου ο πατέρας πολέμησε τους ιδεολογικούς «πατέρες» του εν λόγω σήματος. O σύνδεσμος Misfits δεν είναι καμμία μυστικιστική σέχτα. Είναι νομιμότατος έχει έδρα και τηλέφωνο (Οδός: Θησέως 22, Καλλιθέα, τηλ.: 6945700683, Email: misfits@ultras.gr, http://misfits.ultras.gr/). Αν, λοιπόν, ο σύνδεσμος Misfits περιορίζεται μόνο στη νεκροκεφαλή των SS για έμβλημα, για πολλούς μήνες στο διαδίκτυο κάποιοι που αυτοδιαφημιζόντουσαν ως εθνικιστές Ολυμπιακοί, είχαν σάιτ με τον τίτλο «Red Nasionalists», το οποίο σήμερα έχει «πέσει». Το κεντρικό σύνθημά τους ήταν: «ΘΡΥΛΟΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΑ!». Σε σχετικό κομμάτι αναφέρουν τις «15 αρχές του RED-NATIONALISTS ΤΟΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΤΗΣ “ΠΟΡΦΥΡΑΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ”». Εκεί διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «θέση έχουν οι Ολυμπιακοί, οι πατριώτες και οι εθνικιστές. Οποιοσδήποτε άλλος απορρίπτεται… Μπορούν να παραβρεθούν είτε Ολυμπιακοί είτε συναγωνιστές άσχετοι με την ιδέα του Ολυμπιακού, χωρίς όμως δικαιώματα πέραν της ελευθερίας του λόγου τους. Οι Red-Nationalists, κατά κόσμον “Πορφυρά Φάλαγγα” δεν αποτελούν επίσημο σύνδεσμο του Ολυμπιακού. Δεν αποτελούν καν σύνδεσμο (προς το παρόν). Δεν έχουμε σχέση με τη Θύρα 7 σαν “Πορφυρά Φάλαγγα” τουλάχιστον προς το παρόν. Διεκδικούμε έναν Ολυμπιακό που τον πρώτο λόγο έχει ο σκεπτόμενος και βίαιος συνάμα ΛΑΟΣ του, καθώς και μια Ελλάδα που τον πρώτο λόγο θα έχουν τα ΠΑΙΔΙΑ της. Μη μας κατηγορείτε για φασίστες! Το να αγαπάς, να υποστηρίζεις, να προστατεύεις και να σέβεσαι την πατρίδα σου είναι τιμή και χρέος τού καθενός! Αν αυτό είναι φασισμός, τότε όλοι οι Ολυμπιακοί είμαστε φασίστες γιατί όλοι μας αγαπάμε, υποστηρίζουμε, προστατεύουμε και σεβόμαστε τον Έφηβο!».
Ρατσιστική προπαγάνδα
Σε άλλο σημείο τού σάιτ υπήρχε η άποψη για την… ορθότητα του ρατσισμού: «Προάγει τη συνεργασία μεταξύ ομόφυλων λαών με κοινό ιστορικό υπόβαθρο, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις συναλλαγές με άλλες φυλές, με σκοπό τη διαφύλαξη της καθαρότητας του αίματος και της φυλής… Είναι πολύ λογικό κάποιες κατώτερες φυλές να θέλουν να αλλοιώσουν το ινδοευρωπαϊκό φύλο με σκοπό να εδραιώσουν τη δική τους επικυριαρχία επάνω μας ή το λιγότερο να διασφαλίσουν την ύπαρξή τους εις βάρος των δικών μας παιδιών… Ο καθένας να δει τα πραγματικά αδέρφια του και να βρει τρόπο ώστε να συνεργαστεί με αυτά για το κοινό καλό, για τη διασφάλιση της ύπαρξης της λευκής φυλής μας και το μέλλον για τα παιδιά μας». Όσο το σάιτ των «Κόκκινων Εθνικιστών» ήταν στον αέρα, «φιλοξενούσε» σάιτ από ομοϊδεάτες συνδέσμους όπως του ΑΠΟΕΛ, της Λάτσιο, της Ίντερ. Επίσης είχε (σιγά μην δεν είχε…) τις ιστοσελίδες της «Γαλάζιας Στρατιάς» και της «Χρυσής Αυγής».
Βέβαια, πανό με φασιστικά σύμβολα (νεκροκεφαλές των SS, κέλτικοι σταυροί κ.λπ.) «κοσμούν» τις εξέδρες αρκετών ομάδων, π.χ. του Απόλλωνα Καλαμαριάς. Είναι πραγματικά απορίας άξιο πώς μια ομάδα που εκπροσωπεί τον Ποντιακό ελληνισμό, το κατ’ εξοχήν προσφυγικό κομμάτι των Ελλήνων, να «ανέχεται» πανό με φασιστικά σύμβολα. Εδώ πρέπει να ισχύει η εκδοχή τής άγνοιας. Δηλαδή κάποιος που ξέρει τι είναι η συγκεκριμένη νεκροκεφαλή την έφτιαξε και οι υπόλοιποι απλά… κάθονται στην εξέδρα πίσω απ’ αυτό το πανό. Είναι μια συνήθης τακτική. Πώς αλλιώς θα γέμιζαν τα φασιστικά σάιτ με φωτογραφίες από τα γήπεδα…
Η διαφορετική ΑΕΚ
Στην εξέδρα των οργανωμένων οπαδών τής ΑΕΚ η ιδεολογική κυριαρχία τής Original (www.original21.com) είναι αδιαμφισβήτητη. Με στενούς δεσμούς με τους οπαδούς τής Λιβόρνο, της Μαρσέιγ, αλλά και της Σανκτ Πάουλι, πολλές φορές στις εξέδρες του ΟΑΚΑ έχουν «κρεμαστεί» πανό αλληλεγγύης. Το πιο πρόσφατο, αυτό για τον προφυλακισμένο αντιεξουσιαστή Νίκο Κουνταρδά. Μάλιστα, ο Κουνταρδάς, σε κείμενό του που είχε δημοιευθεί στο Athens Indymedia, είχε σημειώσει στο υστερόγραφο: «ΥΓ2: Να εκφράσω την ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ μου κι ένα ξεχωριστό ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για την στήριξη σε κάποιους…”αλήτες των γηπέδων”: τα παιδιά της ORIGINAL, του Αστέρα Εξαρχείων, της Λιβόρνο, της St. Pauli αλλά και του Παπάφη Club, οι οποίοι αποδεικνύονται ότι είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένοι από κάποιους άλλους θεωρούμενους “σοβαρούς”. Να συνεχίσουν τις κοινωνικές “παρεμβάσεις” τους, τον antifa κι αντιρατσιστικό χαρακτήρα τους μέσα, αλλά κυρίως έξω από τα γήπεδα και να αντισταθούνε στην ηλεκτρονική παρακολούθηση και στον νέο τρομονόμο των εξουσιαστών που έχει στόχο τούς απανταχού ταραχοποιούς των γηπέδων. Τέλος, θα θυμίσω για πάρτη τους τα λόγια του Che: “Το ποδόσφαιρο δεν είναι απλά ένα παιχνίδι, αλλά ένα ακόμη όπλο για την Επανάσταση”».
Πηγές: Ριζοσπάστης, Αυγή, Ελευθεροτυπία, Εποχή. Athens Indymedia.
*Ο Γιώργος Θαλάσσης είναι έκτακτος συνεργάτης της ΓΑΛΕΡΑΣ σε ποδοσφαιρικά, αντιφασιστικά θέματα.
http://www.galera.gr/magazine/modules/articles/article.php?id=624
«Στα χαρακώματα»
Του Παντελή Μπουκάλα
Ivan Colovic: «Από τις κερκίδες στα χαρακώματα. Το ποδόσφαιρο ως αφήγηση πολέμου. Η γιουγκοσλαβική εμπειρία». Μετάφραση: Τάκης Μπουζάνης. Εκδόσεις «Ισνάφι», Ιωάννινα· 2007, σελ. 126.
Επιστήμονας είναι ο Σέρβος Ιβαν Τσόλοβιτς, Εθνολόγος και πολιτικός ανθρωπολόγος, ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη μυθική και συμβολική πλευρά του ποδοσφαίρου, και για το πώς τα μηνύματα αυτής της λίνγκουα φράνκα των καιρών μας μπορεί να προσλάβουν σκληρό εθνικιστικό περιεχόμενο. Η πατρίδα του άλλωστε, η κάποτε ενιαία Γιουγκοσλαβία, αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα «πολιτικοποίησης» του ποδοσφαίρου, όπου η «άγρια λογοτεχνία» του παιχνιδιού μετατράπηκε σε άγρια βία, ακόμα και πολεμικού περιεχομένου.
Στα τρία κείμενα του τομιδίου, ο Τσόλοβις (γεν. στο Βελιγράδι το 1938) αναλύει το «μυθολογικό και παραθρησκευτικό υπόστρωμα της ποδοσφαιρικής λογοτεχνίας» (σε αυτήν συγκαταλέγονται τα ρεπορτάζ και τα σχόλια των αθλητικογράφων, τα τραγούδια των οπαδών, τα συνθήματα, κ.τ.λ.), θυμίζοντας τον ορισμό του ανθρωπολόγου Μαρκ Οζέ, ότι «το ποδόσφαιρο είναι μια νέα αστική θρησκεία που έχει καθεδρικούς ναούς της τα στάδια», και αναλύει τη μεταμόρφωση των οπαδών του Ερυθρού Αστέρα σε πολεμιστές· ο εγκληματίας πολέμου Αρκάν συγκρότησε τους διαβόητους «Τίγρεις» του αντλώντας «έμψυχο υλικό» από τους συνδέσμους οπαδών του Βελιγραδίου.
Η τάση των οπαδών να υποστηρίζουν ομάδες της ακροδεξιάς δεν είναι αποκλειστικό γιουγκοσλαβικό γνώρισμα (γνωστή είναι στα μέρη μας η βιαιότατη δράση της «Γαλάζιας Στρατιάς», καθώς και η ύπαρξη, παλαιότερα, της Ναζιστικής Οργάνωσης Παναθηναϊκών Οπαδών), είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι η συμβολική έναρξη του πολέμου ανάμεσα στους Κροάτες και τους Σέρβους έγινε στο γήπεδο του Ζάγκρεμπ, μια Κυριακή απόγευμα, στις 13 Μαΐου του 1990. Ο αγώνας εκείνης της ημέρας, ανάμεσα στη Δυναμό Ζάγκρεμπ και τον Ερυθρό Αστέρα του Βελιγραδίου, δεν έγινε ποτέ. «Τρεις χιλιάδες οπαδοί του Αστέρα», σημειώνει ο Ελληνας μεταφραστής, «υπό την καθοδήγηση του Αρκάν, ταξίδεψαν στο Ζάγκρεμπ. Οπαδοί των δύο ομάδων κατέλαβαν τον αγωνιστικό χώρο και συγκρούστηκαν άγρια για 70 λεπτά. Στις συμπλοκές ενεπλάκησαν και οι παίκτες. Χαρακτηριστική είναι η κλοτσιά του παίκτη της Δυναμό Μπόμπαν προς έναν Σέρβο αστυνομικό προκειμένου να απελευθερώσει έναν Κροάτη οπαδό. Αυτή η κίνηση αρκούσε για να ανακηρυχθεί ο Μπόμπαν εθνικός ήρωας». Μερικά χρόνια αργότερα η τρίτη θέση της εθνικής Κροατίας στο Μουντιάλ της Γαλλίας θεωρήθηκε διαβατήριο εισόδου της χώρας στη διεθνή κοινότητα…
Εθνικισμός
Γιάννης Γκολφινόπουλος: «“Ελληνας ποτέ…” Αλβανοί και ελληνικός Τύπος τη νύχτα της 4ης Σεπτεμβρίου 2004». Προλεγόμενα: Αλεξάνδρα Χαλκιά. Εκδόσεις «Ισνάφι», Ιωάννινα, 2007, σελ. 190.
Ποιος θυμάται αλήθεια τον Γκράμος Παλούσι; Ποιοι, και πόσοι, θέλουμε να θυμόμαστε ότι το «λαμπρό καλοκαίρι της Ελλάδας», το καλοκαίρι του 2004, του Γιούρο και των Ολυμπιακών, τέλειωσε μες στο σκοτάδι, με έναν θάνατο; Το βράδυ της 4ης Σεπτεμβρίου 2004, και μετά τη νίκη της Εθνικής Αλβανίας επί της Εθνικής Ελλάδας, με 2-1, στην πρωτεύουσα, στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε πολλές άλλες πόλεις, δεκάδες Αλβανοί μετανάστες ξυλοκοπήθηκαν άγρια, από χρυσαυγίτες και λοιπούς ρατσιστές-εθνικιστές, με την αστυνομία να παρακολουθεί αδιάφορη ή να συμμετέχει και αυτή εκθύμως στο εθνοπρεπές έργο του βιαιότατου σωφρονισμού των «αχάριστων Αλβανών». Στη Ζάκυνθο έπεφτε νεκρός ο Γκράμος Παλούσι, μαχαιρωμένος από «προσβεβλημένο» Ελληνα.
Η νύχτα αυτή, και η «αναπαράστασή» της από εννέα ελληνικές εφημερίδες την αμέσως επόμενη εβδομάδα, είναι το αντικείμενο του βιβλίου του Γιάννη Γκολφινόπουλου, η ύλη του οποίου είναι η επεξεργασμένη μεταπτυχιακή εργασία του στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Δεν αιφνιδιάζεται ο αναγνώστης βλέποντας τώρα, αποθησαυρισμένα σε ικανοποιητικό βαθμό, τα αφηγηματικά σχήματα (δηλαδή τα ιδεολογικά σχήματα) που κυριάρχησαν στα δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου, που το συλλογικό ασυνείδητο (ή συνειδητό) έσπευσε να την απωθήσει, να τη θεωρήσει «μεμονωμένο περιστατικό», άρα επί της ουσίας αδιάφορο και μη ακυρωτικό της ιδεοληψίας μας περί αντιρατσιστικών γονιδίων και επίσης γονιδιακού σεβασμού για τον ξένο. Οι αναφορές του Τύπου μοιράζονται σε όσες δικαιολογούν απολύτως τη βία κατά των Αλβανών (με «ερμηνευτική» φόρμουλα την «αχαριστία» των Αλβανών και την «πρόκλησή» τους εις βάρος ημών των «αγαθών» οικοδεσποτών) και σε όσες επιχειρούν μια περισσότερο υπεύθυνη και έντιμη προσέγγιση, για να μείνουν όμως αρκετές εξ αυτών στα μισά του δρόμου, στη ρητορική ενός γενικόλογου ανθρωπισμού.
Αν δεν μας βολεύει το κυρίαρχο αφήγημα για το τι είμαστε και πώς πορευόμαστε, βιβλία όπως αυτό είναι και απαραίτητα και χρήσιμα, ιδιαίτερα αν υπερβαίνουν τον προγραμματικό καταγραφικό χαρακτήρα τους. Η νύχτα του πογκρόμ, ακόμα κι αν ξεχάσουμε την ακριβή ημερομηνία και χρονολογία, υπήρξε «σταθμός», και το ότι θα προτιμούσαμε να μην είχε καν υπάρξει, δεν μπορεί να την αποσβέσει αναδρομικά.
Τελειώνοντας σημειώνω, ακριβώς για όσους δεν μένουν ικανοποιημένοι από τα εφημεριδογραφικά και τηλεοπτικά σχήματα ερμηνείας της αθλητικής βίας, το μελέτημα του Δημήτρη Παπαγεωργίου, «Μια άλλη Κυριακή: “τρέλα” και ”αρρώστια” στα ελληνικά γήπεδα», που είχε πρωτοεκδοθεί το 1998, από τον «Παρατηρητή» της Θεσσαλονίκης, και επανεκδόθηκε τώρα από το «Επίκεντρο», επίσης της Θεσσαλονίκης. Οσα διαβάζουμε στις σελίδες του, για τη συνθηματολογημένη “τρέλα” ως βιοθεωρία των φανατικών οπαδών, και για τη δράση των συνδέσμων, έχουν πολύ περισσότερη ψίχα απ’ όλα όσα γράφτηκαν και ειπώθηκαν περί συνδεσμίτικης μαφίας μετά το φονικό στην Παιανία.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: 22-05-2007
(Το ανωτέρω κείμενο είναι μέρος ενός άρθρου του Παντελή Μπουκάλα που δημοσίευσε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ με αφορμή τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ που γινόταν το 2007 στην Αθήνα και παρουσίαζε κάποια βιβλία μελέτες σχετικά με το ποδόσφαιρο).
………………………………………….
Δείτε ίσως: Ποδόσφαιρο και φιλοσοφία
http://old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1621
