Έτσι, για την Ιστορία…
της Εύπλοιας
Σχεδόν σαράντα χρόνια (1982) έχουν περάσει από τότε που εγκαταστάθηκε στην Κύθνο το πρώτο υβριδικό αιολικό και ηλιακό πάρκο της Ευρώπης. Το αποτελούσαν πέντε ανεμογεννήτριες των 20 KW η καθεμία και φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 100 KW. Το 1998 οι πέντε ανεμογεννήτριες αντικαταστάθηκαν από μια ανεμογεννήτρια 500 KW. Το υβριδικό αυτό πάρκο λειτούργησε κάποια χρόνια ακόμη και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και αφέθηκε να καταστραφεί, ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο. Σήμερα ίσα που το θυμούνται οι ντόπιοι. Τουριστικοί οδηγοί που αναφέρονται στην Κύθνο καλούν τους τουρίστες να επισκεφθούν το στοιχειωμένο αξιοθέατο.
Η απόπειρα της ΔΕΗ, που έγινε τη δεκαετία του ‘80 στη Μήλο για εκμετάλλευση της γεωθερμίας, ναυάγησε μετά από μερικούς μήνες παραγωγής, με υπαιτιότητα της εταιρείας και της τοπικής εξουσίας, και το εργοστάσιο είναι σήμερα τόπος φαντασμάτων.
Ο ΟΤΕ εκμεταλλευόμενος ένα ανάλογο πρόγραμμα εγκατέστησε σε κάθε νησί του Αιγαίου μια ανεμογεννήτρια δίπλα στο κεντρικό κάτοπτρο που συνήθως βρίσκεται στην πιο ψηλή κορυφή. Αφέθηκαν όλες να καταστραφούν από ανυπαρξία επίβλεψης – συντήρησης από τον ΟΤΕ.
Δεκάδες επιδοτημένες ανεμογεννήτριες εγκαταστάθηκαν πριν από χρόνια στα νησιά, από Δήμους, ΟΤΕ και ιδιώτες, και σήμερα δεσπόζουν ανενεργές πλέον ως παλιοσίδερα, μνημεία της ανθρώπινης προχειρότητας και ανοησίας…
Θα μπορούσαν οι τοπικές κοινωνίες, εκμεταλλευόμενες τι νέες τεχνολογίες και τα χρηματοδοτικά προγράμματα που υπήρχαν, να προσανατολιστούν προς την ενεργειακή αυτονομία των νησιών μέσω ΑΠΕ; Θα μπορούσαν. Αν ήταν ενημερωμένες κι αν είχαν μια στοιχειώδη διορατικότητα, ώστε να μην τυφλώνονται από τα «εδώ και τώρα» οφέλη του μαζικού τουρισμού θα μπορούσαν να προβλέψουν τη λαίλαπα που θα επακολουθούσε λίγα χρόνια αργότερα.
Αντίθετα, λοιπόν, στη λογική της ενεργειακής αυτονομίας, στα τέλη της δεκαετίας του 90 αρχίζει η μεγάλη στροφή προς τη βιομηχανικού τύπου παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ με τον προγραμματισμό της εγκατάστασης φαραωνικών αιολικών πάρκων στα νησιά. Η Σύρος, η Εύβοια, η Άνδρος, η Γυάρος, νησιά που ήταν κοντά στην Αττική, αλλά και η Σέριφος, αποτέλεσαν τους πρώτους στόχους. Το μεγάλο πρόβλημα που έπρεπε να λυθεί ήταν η μεταφορά της παραγόμενης αιολικής ενέργειας από τα νησιά στο ηπειρωτικό δίκτυο. Η μεθόδευση ήταν απλή: «Η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο θα δώσει σταθερή τάση στα νησιά», διατυμπάνιζε η τότε κυβέρνηση, «και θα κλείσει τους ρυπογόνους και ακριβούς τοπικούς σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας». Σε πρώτη φάση η διασύνδεση σχεδιάζεται με την πόντιση καλωδίου και την εγκατάσταση γιγάντιων πυλώνων που θα διασχίζουν τα νησιά. Οι νησιωτικές κοινωνίες αντιδρούν. Οι δήμοι Σύρου, Μυκόνου και Τήνου προσφεύγουν στο Συμβούλιο Επικρατείας και στα αρμόδια τακτικά δικαστήρια και δικαιώνονται. Οι πυλώνες ακυρώνονται. Λίγα χρόνια αργότερα επανέρχονται με φρεσκαρισμένα σχέδια και χωρίς πυλώνες αυτή τη φορά. Η συνέχεια γνωστή. Η διασύνδεση, παρά την προσφυγή του Δικτύου Αιγαίου στο ΣτΕ, ξεκινάει. Στόχος ξεκάθαρος, η μεταφορά στην ηπειρωτική Ελλάδα της παραγόμενης ενέργειας από τα αιολικά πάρκα που θα έχουν εγκατασταθεί εντωμεταξύ στα νησιά. Καταλαβαίνει κανείς ότι χωρίς τη διασύνδεση τα μεγάλα αιολικά δεν έχουν κανένα νόημα.
Οι “επιχειρηματίες” (τα εισαγωγικά γιατί δεν επιχειρούν αλλά εισπράττουν με εξασφαλισμένη αγορά και επιδοτούμενη τιμή) αρχίζουν να αιτούνται αδειών όπου φυσάει για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Εκ των υστέρων το κράτος πάει να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα με ένα Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ που προσπαθεί να νομιμοποιήσει τις προϋπάρχουσες χωροθετήσεις, επιτρέποντας αιολικά σχεδόν παντού κατ’ αρχήν και προσπαθώντας να ορίσει εξαιρέσεις. Η προσφυγή του Δικτύου Οικολογικών Oργανώσεων Αιγαίου χάθηκε και το ειδικό χωροταξικό ισχύει μέχρι σήμερα με χίλια δυο προβλήματα να προκύπτουν από τις ανεπάρκειές του. Επαναλήφθηκε λοιπόν η παθογένεια της εκτός σχεδίου δόμησης όπου επιτρέπεται να χτίζεις παντού και μετά προσπαθείς να βάλεις περιορισμούς, αντί να προσδιορίζεις το πού. Το ίδιο συνέβη και στα νησιά.
Το πρώτο νησί που δέχεται την επίθεση των επενδυτών του ανέμου είναι η Σύρος. Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα είδος ημερολογιακής καταγραφής της παράνομης εγκατάστασης του πρώτου αιολικού πάρκου στις Κυκλάδες.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΛΑΘΡΑΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΟΛΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ
ΜΑΘΗΜΑ 1ον Πώς στήνονται οι κομπίνες…
Της Ένωσης Πολιτών Σύρου
1997, η «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» ζήτησε από το Δημόσιο να της παραχωρηθούν 250 στρέμματα στην κορυφή του όρους Σύριγγας, το οποίο είχε ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000, για να εγκαταστήσει αιολικό πάρκο.
1998, με κοινή υπουργική απόφαση της παραχωρήθηκε έκταση 29 στρεμμάτων στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής, στον Σύριγγα.
1999, αντιλαμβανόμαστε για πρώτη φορά ότι κάτι συμβαίνει, όταν στο βόρειο μέρος του νησιού ξεκίνησε παράνομη διάνοιξη δρόμου στο όρος Σύριγγας από την πλευρά της θάλασσας.
Μάθαμε ότι η διάνοιξη γινόταν από την «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» για να μεταφέρει από βορρά τις ανεμογεννήτριες αλλά εγκατέλειψε την ιδέα αυτή, όταν ενεπλάκη, με πρωτοβουλία της Ένωσης Πολιτών Σύρου, ο Συνήγορος του Πολίτη και αποκάλυψε την παρανομία.
Την ίδια χρονιά, η εταιρεία με τον ίδιο εργολάβο επανήλθε κάνοντας παράνομες εργασίες διαπλάτυνσης της υφιστάμενης οδού για να διέλθουν τα ογκώδη οχήματα με τους πύργους των ανεμογεννητριών. Για το λόγο αυτό και μετά από μήνυση της Διεύθυνσης Δασών νομού Κυκλάδων καταδικάστηκε ο εργολάβος σε 5μιση μήνες φυλάκιση.
15.4.2000: Η Ένωση Πολιτών Σύρου διαπίστωσε ότι είχαν αρχίσει εργασίες διάνοιξης νέου δρόμου σε άλλη πλευρά της κορυφής Σύριγγα.
Μετά την απροθυμία της Αστυνομίας να σταματήσει την παράνομη διάνοιξη προσφύγαμε στην Εισαγγελία η οποία απαίτησε από την Πολεοδομία να σταματήσουν άμεσα οι εργασίες διάνοιξης του δρόμου μέχρις ότου η εταιρεία προσκομίσει τις νόμιμες άδειες.
Εδώ πρέπει να διευκρινιστούν για τη συνέχιση της εξιστόρησης τα εξής:
Όπως μας έγινε εκ των υστέρων γνωστό, στις 24.4.2000, ημέρα Δευτέρα, κι ενώ οι πάντες στις υπηρεσίες γνώριζαν ότι ο υπό παραίτηση προϊστάμενος της πολεοδομίας κ. Δικτυόπουλος βρισκόταν σε άδεια (λίγα χρόνια μετά θα γινόταν γνωστός στο πανελλήνιο για το υψηλό κασέ χρηματισμών του), επιστρέφει στη θέση του και εκδίδει άδεια συνέχισης -με τον γενικό και αόριστο τίτλο- «οικοδομικών εργασιών», εννοώντας τις εργασίες που θα γίνονταν στην κορυφή του βουνού, στα 29 στρέμματα που είχαν παραχωρηθεί από το Δημόσιο στην εταιρεία. Ο εν λόγω προϊστάμενος, λοιπόν, στην άδεια συνέχισης οικοδομικών εργασιών που εξέδωσε, είχε αποφανθεί ότι εξέλιπαν οι λόγοι της διακοπής, χωρίς να διευκρινίζει το πώς και το γιατί. Και οι εργασίες άρχισαν την ίδια μέρα.
Μετά από επιτόπια επίσκεψή μας στον χώρο του αιολικού πάρκου αντιλαμβανόμαστε ότι οι εργασίες εκτείνονται σε χώρο πολύ μεγαλύτερο των 29 στρ. Προσφεύγουμε ξανά στην Εισαγγελία.
8 Μαΐου 2000: Μας ανακοινώθηκε από την Εισαγγελία ότι έχει γίνει διακοπή εργασιών από τις 4 τρέχοντος.
Την ίδια μέρα, η «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» (Αντώνιος Γερασίμου, που παρουσιάζεται με διάφορα εταιρικά ονόματα) έδωσε συνέντευξη τύπου. Εξήγησε πως η εταιρεία γνώριζε ότι οι εργασίες θα γίνονταν μέσα σε περιοχή NATURA αλλά πως με τις ανεμογεννήτριες δεν επιβαρύνεται καθόλου το περιβάλλον. Ισχυρίστηκε επίσης ότι οι αιολικοί σταθμοί απαλλάσσονται άδειας γιατί δεν είναι οικοδομικά τα έργα πλην ενός οικίσκου που θα κατασκευάσουν. Επίσης στη 2η διακοπή έγινε αυτοψία από την πολεοδομία η οποία αποφάνθηκε ότι οι εργασίες διενεργούνται μέσα στα όρια των 29 παραχωρηθέντων στρεμμάτων.
26 Μαΐου 2000: Η Ένωση Πολιτών Σύρου κατέθεσε μήνυση κατά του Νομάρχη Κυκλάδων Παναγιώτη Ρήγα, (για παράβαση καθήκοντος), επίσης κατά του προϊσταμένου της πολεοδομίας Δικτυόπουλου, κατά του διευθύνοντα συμβούλου της ΑΙΟΛΙΚΗΣ Αντώνη Γερασίμου και κατά του εργολάβου του έργου.
Στις προσπάθειές μας αυτές βρήκαμε αναπάντεχους συμμάχους τους κυνηγούς, οι οποίοι μας πρότειναν συνεργασία για τη σωτηρία της Απάνω Μεριάς.
Την ίδια χρονιά, μετά από προσφυγή μελών της Ένωσης Πολιτών Σύρου στο ΣτΕ εκδίδεται η υπ΄ αριθμ. 3891/2000 απόφαση του δικαστηρίου που ακυρώνει την άδεια εγκατάστασης του συγκεκριμένου αιολικού πάρκου για ελλείψεις στην περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Η ενδιαφερόμενη εταιρεία επανέρχεται με νέα μελέτη για αιολικό πάρκο με λιγότερες ανεμογεννήτριες αλλά υπερδιπλάσιες σε ύψος η οποία εγκρίνεται ταχύτατα και συνεχίζει την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου, παρά την ήδη νέα και εκκρεμούσα αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ που κατέθεσε η ΄Ενωση Πολιτών Σύρου.
Μάιος 2001: Από “αμέλεια” του δικηγορικού γραφείου που έχει αναλάβει την υπόθεση προσφυγής στο ΣτΕ δεν παρευρίσκεται δικηγόρος να υποστηρίξει τα ασφαλιστικά μέτρα που ζητήσαμε και η εταιρεία συνεχίζει τις εργασίες εγκατάστασης.
Άνοιξη 2003. Η «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» ενεργώντας δολίως ανοίγει ακόμη δύο δρόμους “προσπέλασης” και προχωράει στην εγκατάσταση αιολικού πάρκου, μολονότι εκκρεμεί η 2η προσφυγή της Ένωσης Πολιτών Σύρου στο Συμβούλιο της Επικρατείας από το 2001. Στις διανοίξεις προχώρησε η «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» χωρίς να ζητήσει έγκριση περιβαλλοντικών όρων από τις αρμόδιες αρχές και χωρίς κανενός είδους άδεια, προκειμένου να μεταφέρει τους τεράστιους πυλώνες των ανεμογεννητριών στο Σύριγγα όπου και τους εγκατέστησε.
Φεβρουάριος 2004: Η «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» και ο εργολάβος που εργάστηκε στην παράνομη διάνοιξη δρόμου προσπέλασης 500 μέτρων στην κορυφή του βουνού Σύριγγας όπου έχει εγκατασταθεί το αιολικό πάρκο, καταδικάζονται σε 6 μήνες φυλάκιση.
Ιούνιος 2005: Το Κλιμάκιο Ελέγχου Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων εισηγείται πρόστιμο 25.000 ευρώ στην «Αιολική Νεωρίου Α.Ε.» για παράνομη διάνοιξη δρόμου στην Αληθινή και υποχρέωση αποκατάστασης του φυσικού αναγλύφου και της κατεστραμμένης βλάστησης. Η εταιρεία υποχρεούται να αποκαταστήσει την πληγωμένη περιοχή με επιχώσεις, και σε συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία, στα τμήματα που χαρακτηρίζονται δασικά, να φυτέψει τα φυτικά εκείνα είδη που κατέστρεψε.
Ιούλιος 2005: Εκδίδεται η υπ’ αριθμ. 1805/2005 ιστορική απόφαση από το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ.: “Η αρμοδιότητα έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οποιασδήποτε ισχύος, εντός περιοχών που περιλαμβάνονται στο Δίκτυο Natura 2000 ανήκει στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Δεκτή η αίτηση ακυρώσεως”. Το αιολικό πάρκο Σύριγγα Σύρου είναι παράνομα εγκατεστημένο!
Καλοκαίρι του 2006: Η “Ένωση Πολιτών Σύρου” παίρνει στα χέρια της την απόφαση καθαρογραμμένη και με νέα προσφυγή στο ΣτΕ ζητάει την απεγκατάσταση του παράνομα εγκατεστημένου αιολικού πάρκου.
2020: Η εταιρεία καραδοκεί. Νέος της στόχος η διάνοιξη δρόμου και η τοποθέτηση κι άλλων ανεμογεννητριών.
ΕΥΒΟΙΑ. Λόγω της προϋπάρχουσας διασύνδεσης με το ηπειρωτικό δίκτυο, η Εύβοια αποτέλεσε το πρώτο θύμα. Παρά την αντίσταση κάποιων περιβαλλοντικών οργανώσεων, της Καρυστίας κυρίως, γρήγορα αλώθηκε και μεγάλο μέρος του νησιού γέμισε αιολικά πάρκα, πρόχειρα αδειοδοτημένα από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, κάποια από τα οποία σήμερα ρημάζουν με τις ανεμογεννήτριές τους να τσακίζονται και να διασκορπίζονται στο φύσημα του βοριά (υψηλό αιολικό δυναμικό το λένε οι επιχειρηματίες).
Μέχρι σήμερα στη Νότια Εύβοια λειτουργούν 352 ανεμογεννήτριες που αντιστοιχούν σε 34 εγκατεστημένα αιολικά πάρκα. Σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή τουλάχιστον 21 αιολικών πάρκων διαφορετικών εταιρειών που θα τα εγκαταστήσουν στα όρια των παλιών Δήμων Στύρων, Μαρμαρίου και Καρύστου.
Το 2019 η Όχη, χαρακτηρισμένο ως περιοχή Natura βουνό και ο υπόλοιπος ορεινός χώρος της Νότιας Καρυστίας αρχίζουν να γεμίζουν ανεμογεννήτριες, κατά παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενώ και στον Καβοντόρο τα αιολικά πάρκα αυξάνονται. Η προσφυγή κατά των έργων εντός προστατευόμενης περιοχής με απειλούμενα αρπακτικά χάνεται παρά το γεγονός ότι προσκομίστηκε μεταξύ των στοιχείων πολυσέλιδη καταγγελία της Κομισιόν έναντι του ελληνικού Δημοσίου που καταδείκνυε το απαράδεκτο των χωροθετήσεων αλλά και του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Έχουν εγκατασταθεί δεκάδες τουλάχιστον επιπλέον ανεμογεννήτριες εκατό μέτρων εντός και στα όρια της περιοχής Νατούρα, ενώ νέα αιολικά πάρκα βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο στάδιο υλοποίησης.
ΓΥΑΡΟΣ. Το 2005 υποβλήθηκαν δύο αιτήσεις για την «αξιοποίηση» του αιολικού δυναμικού της Γυάρου, οι οποίες όμως «πάγωσαν» από τη ΡΑΕ, καθώς υπήρξε αρνητική εισήγηση από την Αρχαιολογία. Η Γυάρος είχε ήδη χαρακτηρισθεί Τόπος Ιστορικής Μνήμης από το 2001. Τα σχέδια προέβλεπαν την εγκατάσταση 233 ανεμογεννητριών ύψους 150 μέτρων. Στη συνέχεια (2011) κάτω από την πίεση των εταιρειών, και παρά τις αντιδράσεις των αντιστασιακών συλλόγων, το Υπουργείο Πολιτισμού αποχαρακτήρισε το μεγαλύτερο μέρος της Γυάρου ως ιστορικό τόπο αφήνοντας έτσι το νησί απροστάτευτο, βορά στους βιομήχανους του αέρα.
Το 2013 ξεκίνησε από τη WWF Ελλάς η υλοποίηση του προγράμματος Life για τη μεσογειακή φώκια στις βόρειες Κυκλάδες. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης ήταν να θεσμοθετηθεί τον Ιούλιο του 2019 η θαλάσσια ζώνη που περιβάλλει τη Γυάρο, ως θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή, γιατί φιλοξενεί το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus, του πιο απειλούμενου με εξαφάνιση και σπάνιου θαλάσσιου θηλαστικού της Ευρώπης. Επίσης πάνω από το 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου καλύπτεται από «οικότοπους προτεραιότητας» και, συγκεκριμένα, από μοναδικούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς και λιβάδια ποσειδωνίας. Επιπλέον, στο νησί φωλιάζουν περίπου 2.000 ζευγάρια μύχου (πρόκειται για σπάνιο θαλασσοπούλι), 100 ζευγάρια μαυροπετρίτες και το «μαύρο φίδι της Γυάρου».
ΚΡΗΤΗ Το 2010 η γαλλική EDF, που θεωρείται ο μεγαλύτερος παραγωγός ρεύματος της Ευρώπης, προσπαθεί να εγκαταστήσει τεράστια αιολικά πάρκα στην Κρήτη. Για μια ακόμη φορά η διοίκηση χωρίς να λογαριάζει το κόστος στο φυσικό περιβάλλον και αγνοώντας τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών προχώρησε σε αθρόες αδειοδοτήσεις. Η σύγκρουση των κατοίκων με τις θυγατρικές της EDF αιολικές εταιρείες έκανε γνωστή την περίπτωση της Σπίνας και του Αποπηγαδιού σε όλη την Ελλάδα. Η αντίσταση των κατοίκων που κράτησε χρόνια είχε σαν αποτέλεσμα να εγκατασταθούν μόνο 3 ανεμογεννήτριες στην περιοχή. Τίποτα όμως δεν έχει τελειώσει.
Σήμερα η Κρήτη έχει εγκατεστημένα 28 αιολικά πάρκα ενώ προγραμματίζονται πολλά περισσότερα, ακόμη υβριδικά και φυσικά διασυνδέσεις.
ΣΚΥΡΟΣ. Το 2006 στη Σκύρο πληθαίνουν οι πληροφορίες που φέρουν ιδιωτική εταιρεία σε συνεργασία με τη Μονή Μεγίστης Λαύρας να προωθούν από κοινού την κατασκευή μεγάλου αιολικού πάρκου στο Βουνό. Οι Σκυριανοί κινητοποιούνται για να αποτρέψουν την κατασκευή και να διασώσουν το φυσικό περιβάλλον του νησιού, το Σκυριανό Αλογάκι, το περίφημο δάσος με τα σφεντάμια. Συγκεντρώνουν υπογραφές, δίνουν τον αγώνα τους και τελικά η περιβαλλοντική καταστροφή του νησιού μετατίθεται στο μέλλον. Οι επιθέσεις των εταιριών και της Μονής επαναλαμβάνονται. Το 2019 η κοινοπραξία «Αιολική Νότιας Σκύρου Α.Ε.» με μετόχους τη Μονή Μεγίστης Λαύρας (95%) και την ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε. (5%) σχεδιάζει την εγκατάσταση εννέα αιολικών πάρκων με συνολικό αριθμό 111 ανεμογεννητριών στη νότια Σκύρο (όρος Κόχυλας) και διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω Αλιβερίου ή Λάρυμνας.
Την ώρα που γράφουμε αυτές τις γραμμές διαφαίνεται η οριστική δικαίωση των αγώνων των Σκυριανών: το ΣτΕ αποφάσισε ότι η Σκύρος πρέπει να διαφυλαχτεί ως φυσικό τοπίο. (λεπτομέρειες εδώ)
ΡΟΔΟΣ. Το 2006 οι κάτοικοι της Αρχίπολης στη Ρόδο είπαν όχι στις επενδυτικές βλέψεις του Κοπελούζου για τη δημιουργία αιολικού πάρκου στην περιοχή ματαιώνοντας έτσι τα σχέδιά του.
ΧΙΟΣ, ΛΗΜΝΟΣ. Το 2007 σειρά είχε το ανατολικό Αιγαίο. Χίος και Λήμνος μπαίνουν στο στόχαστρο της εταιρείας “ΡΟΚΑΣ” που ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει στην περιοχή του οροπεδίου του Αίπους στη Χίο αιολικά πάρκα με σύνολο ανεμογεννητριών που θα φθάνουν τις 187. Μετά από τις αντιδράσεις των κατοίκων τα σχέδια ματαιώνονται. Οι κάτοικοι της Λήμνου επίσης διαφωνούν με τα σχέδια εγκατάστασης ανεμογεννητριών κοντά στο χωριό Φισίνη, ένα μικρό παραδοσιακό χωριό.
ΣΕΡΙΦΟΣ. Το 2007 η Σέριφος μαθαίνει ότι ο Όμιλος Μυτιληναίου σχεδιάζει την εγκατάσταση στο νησί γιγάντιου αιολικού πάρκου. Σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο, στα βουνά της Σερίφου θα τοποθετούνταν 87 συνολικά ανεμογεννήτριες με ύψος πύργου 100 μέτρα και μήκος έλικα 90 μέτρα. Μετά από μεγάλη κινητοποίηση των κατοίκων η εγκατάσταση ματαιώθηκε.
ΑΝΔΡΟΣ. Από το 2003 αρχίζουν οι αιτήσεις αδειοδότησης για την εγκατάσταση αιολικών στην Άνδρο. Παρά την κινητοποίηση των κατοίκων, τον αγώνα για ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας και τις προσφυγές στο ΣτΕ, σήμερα το νησί βρίσκεται αντιμέτωπο με τον κίνδυνο να αλλοιωθεί ολοκληρωτικά η φυσιογνωμία του, εφόσον υλοποιηθούν τα σχέδια της αιολικής βιομηχανίας για την εγκατάσταση 300 και πλέον ανεμογεννητριών, ύψους έως και 150 μέτρων σε περιοχές ΖΕΠ και Natura με προστατευόμενη ορνιθοπανίδα. Ήδη άρχισε η εγκατάσταση των πρώτων ανεμογεννητριών στη θέση Φραγκάκι, δίπλα στις φωλιές των σπιζαετών. Με την εγκατάσταση των αιολικών και τη διάνοιξη των δρόμων που θα προηγηθούν θα καταστραφεί και το μοναδικό, πιστοποιημένο από την Ευρώπη, δίκτυο μονοπατιών της Άνδρου. Κρανίου τόπος, δηλαδή.
ΙΟΣ, ΑΜΟΡΓΟΣ, ΑΝΑΦΗ ΚΑΙ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ. Το 2011 δόθηκε από τη ΡΑΕ άδεια στην κρατική γαλλική εταιρεία ηλεκτρισμού ΕDF για δημιουργία αιολικών πάρκων στα νησιά Ίο, Αμοργό, Ανάφη και Αστυπάλαια, στα οποία σχεδιάζεται να εγκατασταθούν συνολικά 138 ανεμογεννήτριες ύψους 150 μέτρων µε διάμετρο φτερών 71 μέτρα. Πρόκειται για ένα ακόμη φαραωνικό έργο, δεδομένης της μικρής έκτασης και του χαμηλού υψομέτρου των νησιών, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να ξεκινήσει εφόσον αρχίσει να υλοποιείται η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα.
ΝΑΞΟΣ. Το 2011 σχεδιάζονται να τοποθετηθούν στη Νάξο 2 αιολικά πάρκα. Το πρώτο ονομάζεται «Α/Π Βουρλάς» και περιλαμβάνει συνολικά 14 ανεμογεννήτριες. Το δεύτερο Αιολικό Πάρκο ονομάζεται «Α/Π Δίστομος» και περιλαμβάνει 16 ανεμογεννήτριες. Τμήματα και των 2 αιολικών βρίσκονται σε περιοχές NATURA και ΖΕΠ όπου υπάρχουν σημαντικά υπό εξαφάνιση αρπακτικά όπως ο γυπαετός και ο σπιζαετός.
ΝΑΞΟΣ,ΠΑΡΟΣ, ΑΝΔΡΟΣ,ΤΗΝΟΣ. Το 1914 εγκρίνεται η τοποθέτηση 9 αιολικών πάρκων στα νησιά αυτά με 95 συνολικά ανεμογεννήτριες.
25-5-2020. Μετά από τις αντιδράσεις των κατοίκων των τεσσάρων νησιών τα αιολικά μειώνονται από 9 σε 7 αφού εξαιρείται το αιολικό πάρκο “ΒΟΥΡΛΑΣ Α.Ε.” στη Νάξο και το αιολικό πάρκο “ΓΚΑΓΚΑΡΗ Α.Ε.” στην Τήνο. Οπότε, σύμφωνα με τη νέα απόφαση παραμένουν: 3 αιολικά πάρκα στην Άνδρο με σύνολο 33 ανεμογεννήτριες, 1 αιολικό πάρκο στην Νάξο με 16 ανεμογεννήτριες, 2 αιολικά πάρκα στην Πάρο με 22 ανεμογεννήτριες και 1 αιολικό πάρκο στην Τήνο με 10 ανεμογεννήτριες. Σύνολο: 81 ανεμογεννήτριες.
ΤΗΝΟΣ. Εκτός από το πάρκο “ΓΚΑΓΚΑΡΗ Α.Ε.” που καταργήθηκε στην Τήνο, έχει εγκατασταθεί από το 1999 ήδη μια ανεμογεννήτρια στη θέση Αγ.Μαρίνα ιδιοκτησίας Ενεργειακής Κυκλάδων ΑΕ, ενώ η ίδια εταιρεία έχει ξεκινήσει εργασίες κόντρα στις έντονες αντιδράσεις της δημοτικής αρχής και της τοπικής κοινωνίας για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου 3 ανεμογεννητριών στη θέση Πράσσα. Εκτός από αυτές έχουν αδειοδοτηθεί και 15 άλλες (Αιολικό πάρκο Φωλιά ΑΕ και ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ) των οποίων οι εργασίες αναμένονται να ξεκινήσουν σύντομα, σε περιοχές μοναδικής ομορφιάς. Ξεκινώντας από το Ισμαήλ και φτάνοντας ως το Στενό τα πάρκα αυτά θα αλλάξουν ριζικά την εικόνα της Εξωμεριάς. Από αυτά το πάρκο Φωλιά Α.Ε. με 10 ανεμογεννήτριες θα επηρεάσει και τον μεγαλύτερο παραδοσιακό οικισμό και ίσως πιο σημαντικό του νησιού, τον ιστορικό Πύργο, αφού οι πρώτες εν σειρά ανεμογεννήτριες ύψους 100 μ. θα είναι ορατές τόσο απ’ τον οικισμό όσο και από το επίνειό του, τον Πάνορμο.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Στο νησάκι που βρίσκεται απέναντι από τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο εγκαταστάθηκαν πρόσφατα 23 ανεμογεννήτριες ύψους 130 έως 150 μ. μετά από ισοπέδωση της κορυφογραμμής του και αφού κατασκευάστηκαν δρόμοι μήκους 16 περίπου χιλιομέτρων και λιμάνι. Αποτέλεσμα η δραματική αλλοίωση της θέας από τον αρχαίο ναό του Ποσειδώνα, από όπου οι επισκέπτες αντί για το απέραντο γαλάζιο και τα ξαπλωμένα νησάκια θα αντικρίζουν πλέον ένα φαλακρό βιομηχανικό τοπίο.
ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ…
Το 2019 μαθαίνουμε ότι βγαίνουν από την κατάψυξη τα επενδυτικά έργα εταιριών που είχαν λάβει στο παρελθόν άδεια εγκατάστασης αιολικών πάρκων σε ελληνικά νησιά με παράλληλη πόντιση υποβρύχιων καλωδίων για διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα.
Τα κυριότερα από τα έργα αυτής της κατηγορίας, που είχαν λάβει παλαιότερα άδεια παραγωγής, όλα σε συνδυασμό με καλώδια διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα, είναι τα εξής:
Στο Βόρειο Αιγαίο, το «Αιγαίο Ζεύξη», έργο της Ρόκας – Iberdrola, που έχει λάβει άδεια παραγωγής από το 2010 και περιλαμβάνει την ηλεκτρική διασύνδεση της Λέσβου, της Λήμνου και της Χίου μεταξύ τους και με την ηπειρωτική χώρα καθώς και την ανάπτυξη αιολικών πάρκων ισχύος 706 μεγαβάτ στα τρία νησιά.
Στην Κρήτη, έργο της ΤΕΡΝΑ 33 αιολικών σταθμών, συνολικής ισχύος 1077 MW με υποβρύχια διασύνδεση, και της ELICA Group του ομίλου Κοπελούζου (36 αιολικοί σταθμοί, 1.005 MW). Και τα δύο έχουν ενταχθεί από τον Ιανουάριο του 2013 στη διαδικασία fast track, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στη συνέχεια έχουν συγχωνευθεί σε ένα project συνολικής δυναμικότητας περί τα 1000 MW.
Στην Ικαρία, έργο της Μυτιληναίος που προβλέπει την εγκατάσταση στο νησί 110 ανεμογεννητριών ύψους 150 μ. με διάμετρο ρότορα 90 μέτρων, με την παράλληλη υποβρύχια διασύνδεσή τους με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Στο Νότιο Αιγαίο το «Aegean Project» που περιλαμβάνει την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε νησίδες που βρίσκονται στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Αμοργού – Αστυπάλαιας – Καλύμνου και Κω συνολικής ισχύος 582 MW.
Εντωμεταξύ τα υπεράκτια αιολικά κερδίζουν έδαφος. Οι αντιδράσεις των κατοίκων περιοχών που γειτνιάζουν με αιολικά πάρκα, στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής τους, αναγκάζουν τις εταιρείες να στραφούν πλέον στη λύση των υπεράκτιων αιολικών. Ήδη η Γερμανία, υπό την πίεση του αντιαιολικού κινήματος που είχε φουντώσει σε όλη τη χώρα, αποφάσισε να απαγορεύσει τις χερσαίες ανεμογεννήτριες, έτσι ώστε να μπαίνουν μόνο στη θάλασσα. Τώρα τον λόγο έχουν οι οργανώσεις προστασίας θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Σήμερα, 2021 πλέον, βρισκόμαστε μπροστά στο φάσμα της εγκατάστασης εκατοντάδων ανεμογεννητριών στα νησιά του Αιγαίου και στην ολική καταστροφή της ισορροπίας τους. Μια μικρή αναλαμπή αισιοδοξίας που δημιουργήθηκε με τη λειτουργία το 2018 των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών έσβησε γρήγορα μιας και η επόμενη κυβέρνηση φρόντισε να τους καταργήσει άμεσα -στερώντας τους την αυτονομία και ενσωματώνοντάς τους στο ΥΠΕΝ- παρότι η δημιουργία τους υπήρξε ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας. Έτσι, λοιπόν, αγνοώντας την ιδιαιτερότητα των μικρών κλειστών νησιωτικών οικοσυστημάτων, που πολύ εύκολα διαταράσσονται, αγνοώντας τη φέρουσα ικανότητα του κάθε τόπου, επιλέγουν την κακοποίηση των νησιών και προετοιμάζουν την ολική καταστροφή του Αιγαίου που ξέραμε.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΛΥΣΕΙΣ;
ΤΗΛΟΣ- ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΗΣΙ ΜΕ ΜΙΑ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ
Η Τήλος, το οικολογικό νησί, δείχνει το δρόμο, για μια φορά ακόμα. Αυτό που έχει ολοκληρωθεί αλλά μένει να λειτουργήσει στην πράξη, για να απογειωθεί ο οικολογικός χαρακτήρας του, είναι το υβριδικό σύστημα ενέργειας. Δημιούργησε ένα πρωτοποριακό “υβριδικό” πάρκο όπου συνδυάζεται η αιολική με την ηλιακή ενέργεια και γίνεται η αποθήκευσή τους σε μπαταρίες. Τα φωτοβολταϊκά που παράγουν 160 kWh μαζί με την ανεμογεννήτρια που παράγει άλλες 800 kWh και τις μπαταρίες αρκούν για την αυτονομία του μικρού νησιού των Δωδεκανήσων.
Ήδη κι άλλα μικρά νησιά ετοιμάζονται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Τήλου. Με 2, 3, 5 ανεμογεννήτριες θα μπορούσε κάθε νησί να τροφοδοτείται επαρκώς και να έχει την ενεργειακή του αυτονομία. Η Μύκονος και η Σαντορίνη ας αναλάβουν τις ευθύνες τους…
Φυσικά για να προχωρήσουν σε αυτό το διάλογο οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει πρώτον να αποσυμφορηθούν από τις δικαστικές μάχες και την πίεση των ήδη αδειοδοτημένων πάρκων και δεύτερον να υπάρξει δέσμευση από πλευράς κυβέρνησης ότι δεν θα επιτραπούν επενδύσεις άλλων συμφερόντων παράλληλα με τα τοπικά συστήματα. Οι νησιώτες δεν είναι αρνητές της εναλλακτικής ενέργειας. Είναι αρνητές της χωρίς σχέδιο χωροθέτησης και της εξυπηρέτησης οικονομικών συμφερόντων με κόστος την ποιότητα του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν.
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Η Τήνος κατά των ανεμογεννητριών – Αρχική σελίδα | Facebook
Κίνηση για την προστασία των νησίδων του Αιγαίου – Αρχική σελίδα | Facebook
Αντί Αιολικό Μέτωπο Καρυστίας – Αρχική σελίδα | Facebook
https://www.facebook.com/Archipelago.gr/
https://www.facebook.com/watch/hedgehogisland/
Επίσης στα παλαιότερα τεύχη της ΕΥΠΛΟΙΑΣ
Μάρτης 2007 – ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ
Μάρτης 2008 – “ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ”
Δεκέμβριος 2008 – ΠΕΡΙ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΩΝ…
http://www.eyploia.gr/24o-teyxos/
Γενάρης 2010 – ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΝΤΡΟΠΙΑ…
