Ηχηρό όχι του Συμβουλίου της Επικρατείας…

…στην εγκατάσταση αιολικών σε περιοχή NATURA της Σκύρου

της Βασιλικής Γραμματικογιάννη

 

Τον δρόμο ανοίγει και για άλλες περιοχές της Ελλάδας η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που κρίνει νόμιμη την απαγόρευση εγκατάστασης αιολικού πάρκου σε περιοχή NATURA στη Σκύρο. «Η απόφαση 1690/2020 του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει σημασία όχι μόνο για το νησί της Σκύρου αλλά και για άλλες προστατευόμενες περιοχές της χώρας, αφού δέχεται ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών μπορεί να διαταράξει την «οικολογική ακεραιότητα» μιας περιοχής και να απειλήσει τη βιοποικιλότητα» δήλωσε ο κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος, ιδρυτικό μέλος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ και πρώην ευρωβουλευτής.

Αναλυτικότερα η κοινοπραξία «ΑΙΟΛΙΚΗ Νότιας Σκύρου- Ι.Μ Μεγίστης Λαύρας -ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ» επρόκειτο να κατασκευάσει δέκα αιολικά πάρκα αποτελούμενα από 111 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 333 MW, στο νότιο άκρο του νησιού. Δυο απ’ αυτά επρόκειτο να κατασκευαστούν μέσα σε περιοχές NATURA ενώ τα υπόλοιπα οχτώ θα χωροθετούνταν εντός των ορίων της περιοχής Natura 2000 «Σκύρος: Όρος Κόχυλας». Παρά το γεγονός ότι αρχικά σε κάποια απ’ αυτά τα έργα είχε χορηγηθεί άδεια παραγωγής ενέργειας και είχαν υποβάλει φάκελο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), ο τότε αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιάννης Μανιάτης, σε σύσκεψη που έγινε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος μεταξύ εκπροσώπων της κοινοπραξίας, του Δήμου Σκύρου και τοπικών φορέων, ανακοίνωσε ότι δεν επρόκειτο να εκδοθεί η ως άνω ΑΕΠΟ και διεκόπη η διαδικασία αδειοδότησης. Επρόκειτο για μια πολιτική απόφαση η οποία έγινε και διοιηκητική αργότερα το 2017 από τον τότε Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελο, προκειμένου να ολοκληρωθούν τα διαχειριστικά σχέδια για όλη την περιοχή NATURA. Κατά αυτής της απόφασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος είχε προσφύγει η κοινοπραξία στο ΣτΕ. «Η απόφαση του ΣτΕ έκρινε ότι νομίμως ελήφθησαν μέτρα προστασίας σε μια περιοχή διεθνούς σημασίας για την αποικία εξαιρετικά μεγάλου αριθμού μαυροπετρίτη προκειμένου να αποτραπεί η διατάραξη του τόπου» σχολιάζει ο κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον Σεπτέμβριο του 2013 είχε ολοκληρωθεί το Σχέδιο Βιοποικιλότητας της Σκύρου, το οποίο εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «LIFE + Φύση και Βιοποικιλότητα» σε συνεργασία του Δήμου Σκύρου, με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και το Ελληνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, και είχε ως στόχο την εφαρμογή ολοκληρωμένων μεθόδων σχεδιασμού και μέτρων διαχείρισης, προκειμένου να αποκατασταθεί η βιοποικιλότητα της Σκύρου. Πάνω στις μελέτες αυτού του προγράμματος η Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στηρίχθηκε και εισηγήθηκε την έκδοση υπουργικής απόφασης που διέκοψε τη διαδικασία αδειοδότησης του έργου, αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά τη σπουδαιότητα της κοινωνίας των πολιτών στην προστασία του περιβάλλοντος.

«Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία καθορίσθηκαν μέτρα προστασίας της φύσης σε χερσαία και υδάτινα τμήματα της Σκύρου, των γύρω νησίδων και της Νήσου Πρασούδας, που αποτελούν περιοχές οι οποίες διακρίνονται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική και γεωμορφολογική τους αξία. Ειδικότερα, στις ως άνω περιοχές καθορίσθηκαν ζώνες προστασίας Α και Β και ετέθησαν οι εξής περιορισμοί: 1/ στη ζώνη Α, η οποία αποτελεί τη ζώνη υψηλής προστασίας, απαγορεύθηκε η εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η διάνοιξη οδικού δικτύου, η λατομική – εξορυκτική δραστηριότητα και η κατασκευή εναέριων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και 2/ στη ζώνη Β, η οποία αποτελεί ζώνη προστασίας οικοτόπων και ειδών, απαγορεύθηκε η εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, ορίσθηκε ότι, σε όλη την έκταση των ζωνών της περιοχής προστασίας, ισχύουν οι διατάξεις του ν. 3937/2011, όπως ορίζονται στο άρθρο 9 αυτού, για τη διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, ότι επιτρέπεται η επέκταση των υφιστάμενων οικισμών κατά τις κείμενες διατάξεις, ότι, στις περιοχές όπου υφίστανται λιβάδια ποσειδωνίας, απαγορεύεται η αλιεία με συρόμενα εργαλεία (γρι – γρι, ανεμότρατες και πεζότρατες) και ότι, σε όλες τις ακατοίκητες νησίδες που περιλαμβάνονται στις ζώνες προστασίας, απαγορεύεται η βόσκηση. Κατά τους ισχυρισμούς των αιτουσών που δεν αμφισβητούνται από τη Διοίκηση, τα 9 αιολικά πάρκα επρόκειτο να εγκατασταθούν στην περιοχή που χαρακτηρίζεται, βάσει του Σχεδίου Διαχείρισης και της νυν προσβαλλόμενης, Ζώνη Β1 [“Βιότοπος σκυριανού αλόγου – τροφοληψίας Μαυροπετρίτη”]» αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ.

«Τροχιδειοκτική» χαρακτήρισε την απόφαση του ΣτΕ ο Υπεύθυνος Πολιτικής της Ορνιθολογικής Εταιρείας, Αποστόλης Καλτσής, αφού αναγκάζει τη διοίκηση να «αναγνωρίσει τους σοβαρούς κινδύνους που ενέχουν τα αιολικά για την βιοποικιλότητα και να βάλει πιο αυστηρούς κανόνες στο ρυθμιστικό πλαίσιο».

Η απόφαση του ΣτΕ κάνει σαφές αυτό που τονίζει και η ΕΕ. Ότι δηλαδή η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να γίνεται η δικαιολογία για ανεξέλεγκτη καταστροφή της φύσης και της βιοποικιλότητας. Το αντίθετο μάλιστα. Γνωρίζοντας καλά τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και τη Νέα Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ο κ. Τρεμόπουλος θα μου πει: «Σαφώς η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχει επείγοντα χαρακτήρα, όμως αυτή δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος της βιοποικιλότητας, των προστατευόμενων περιοχών και της βιωσιμότητας. Οι Πράσινοι (www.prasinoi.eu) υποστηρίζουν τη δίκαιη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα ως τα μέσα του αιώνα, με γενναίες αλλαγές στο σημερινό οικονομικό σύστημα, που καταναλώνει τους φυσικούς πόρους και τα ενεργειακά αποθέματα, παραμερίζοντας την εξοικονόμηση και την ανάπτυξη των δημόσιων μέσων μεταφοράς. Υποστηρίζουν την αναθεώρηση του χωροταξικού για τις ΑΠΕ, με πάγωμα της εγκατάστασής τους στις περιοχές Natura, εφόσον η προστασία της βιοποικιλότητας, η διατήρηση των φυσικών περιοχών της χώρας μας και η βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου είναι απαραίτητες συνθήκες και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία απέναντι σε μια κυβέρνηση που έσπευσε μέσα στην καραντίνα να ψηφίσει έναν περιβαλλοντικό νόμο, ο οποίος επιτρέπει ακόμα και εξορύξεις πετρελαίου μέσα σε προστατευόμενες περιοχές» καταλήγει.

Πηγή: https://www.athensvoice.gr

 

Περίληψη και βασικές σκέψεις της απόφασης 1690/2020 του Συμβουλίου της Επικρατείας Περίληψη– Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αποτελεί ούτε υποκαθιστά την πράξη χαρακτηρισμού και κατηγοριοποίησης περιοχών βάσει των διακρίσεων του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, αλλά καθορίζει προσωρινά, κατ’ επίκληση της εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 21 παρ. 9 του ν. 1650/1986, όρους και περιορισμούς για επεμβάσεις και δραστηριότητες που είναι δυνατόν να έχουν βλαπτική επίδραση σε περιοχές της Σκύρου. Συνεπώς, οι ζώνες στις οποίες καθορίζονται, βάσει της προσβαλλόμενης απόφασης, όροι και περιορισμοί “για την προστασία, διατήρηση και διαχείριση” της φύσης δεν απαιτείται να αντιστοιχούν προς το χαρακτηρισμό των περιοχών του άρθρου 19 του ν. 1650/1986. Ως εκ τούτου, δεν πάσχει η προσβαλλόμενη απόφαση, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι οι Ζώνες στις οποίες αφορούν οι περιορισμοί δεν στοιχούν, κατά την ονομασία τους, απόλυτα προς τους χαρακτηρισμούς του άρθρου 19 ν. 1650/1986.Για αυτούς τους λόγους δεν απαιτείτο να αντιστοιχισθεί η Ζώνη Β1 προς συγκεκριμένη υποκατηγορία (ΕΖΔ, ΖΕΠ ή ΚΑΖ) του άρθρου 19 παρ. 4 του ν. 1650/1986. Επιπλέον, δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του προμνησθέντος άρθρου 4 Κεφ. Α περ. 4 της ΚΥΑ 33318/3028/1998 (Β΄ 1289), εφόσον, στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη δεν εχώρησε “ανακαθορισμός” του εθνικού καταλόγου των περιοχών Natura, ούτε ένταξη νέας περιοχής στο εν λόγω δίκτυο, ως ΕΖΔ ή ΖΕΠ.Εξάλλου, το γεγονός ότι θεσπίζεται απαγόρευση εγκατάστασης αιολικών σταθμών στην ευρύτερη περιοχή Β1 – η οποία απαρτίζεται από μία μεγάλη έκταση, υπό στοιχεία GR2420006, εντεταγμένη στο δίκτυο Natura, και από μία όμορη, μικρότερη, μη εντεταγμένη στο δίκτυο αυτό – δεν καθιστά την πλησσόμενη ρύθμιση αυθαίρετη. Και τούτο διότι η προσβαλλόμενη βασίζεται στο Σχέδιο Διαχείρισης Βιοποικιλότητας [βλ. έγγραφο απόψεων ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/35109/2154/20.6.2018 προς το Δικαστήριο], στο οποίο επαρκώς τεκμηριώνεται ότι υπάρχει ανάγκη προστασίας τόσο του βιότοπου φωλιάσματος του μαυροπετρίτη (Ζώνη Α, υψηλής προστασίας), όσο και του βιότοπου για το σκυριανό αλογάκι και, ιδίως, του βιότοπου τροφοληψίας του μαυροπετρίτη (περιοχή Β1, η οποία εφάπτεται της Ζώνης Α).Ειδικότερα, στο Σχέδιο Βιοποικιλότητας γίνεται δεκτό ότι ο μαυροπετρίτης αναπτύσσει, σε μεγάλη εμβέλεια, θηρευτική δραστηριότητα, ότι η επίμαχη περιοχή τροφοληψίας, λόγω των ανοδικών θερμικών ρευμάτων και της τοπογραφίας του όρους, εκτείνεται σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων πάνω από το βιότοπο του Κόχυλα και γύρω από τη ΖΕΠ (άρα, είναι κατά τι ευρύτερη αυτής) και ότι εκεί δημιουργούνται μοναδικές συνθήκες περιβάλλοντος, πρωτίστως για την ανατροφή των νεοσσών του μαυροπετρίτη, όπως αναλυτικώς περιγράφηκε στην προηγούμενη σκέψη.

Ακριβώς λόγω του εξαιρετικά μεγάλου αριθμού ατόμων του μαυροπετρίτη στη Σκύρο και της παγκόσμιας σημασίας της τοπικής αποικίας του, νομίμως και εντός των ορίων της εξουσιοδότησης του άρθρου 21 παρ. 9 του ν. 1650/1986 ελήφθησαν μέτρα προστασίας του είδους στην περιοχή τροφοληψίας του, όπως η απαγόρευση εγκατάστασης και λειτουργίας αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θεσπίσθηκε προκειμένου να αποτραπούν, μέχρι την έκδοση του π.δ. προστασίας, η διατάραξη της “οικολογικής ακεραιότητας” του τόπου “σε ό,τι αφορά στην υποστήριξη του είδους” και η “δυνητική απειλή” για τη βιοποικιλότητα της Σκύρου και την οικολογική ακεραιότητα της περιοχής του όρους Κόχυλα.

Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Μ. Σωτηροπούλου

Πηγή: nomosphysis.org.gr

 

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...